Polarisatie - 1) bij lichttrillingen, het brengen van den lichtvector in een bepaald vlak. Zulks kan op verschillende wijzen geschieden, in de eerste plaats door licht onder een bepaalden hoek (polarisatiehoek) op een spiegel, die van glas kan zijn, te laten invallen; het teruggekaatste licht is dan gepolariseerd. Ook kan het geschieden door herhaalde breking van het licht aan platen (die ook van glas kunnen zijn), te zamen een z.g.n. glaszuil vormend. Eindelijk kan gepolariseerd licht worden verkregen door middel van dubbele breking in kristallen.
Wordt één van de beide lichtbundels, die daarbij ontstaan, onwerkzaam gemaakt, dan blijft de andere over, die lineair gepolariseerd is, evenals de eerste. Zulks kan geschieden b.v. door totale reflectie (zie NICOL) van één bundel, of door absorptie in pleochroïtische kristallen (hiervoor kan tourmalijn worden gebruikt). Nog op vele andere wijzen kan gebruik worden gemaakt van het verschil in breking van de beide lichtbundels, om ze zooveel mogelijk te isoleeren; hierop zijn verschillende constructies van prisma’s gebaseerd ter verkrijging van gepolariseerd licht. Wanneer gepolariseerd licht loodrecht invalt op een kristalplaatje, dat een zoodanige dikte heeft, dat de beide componenten van het invallende licht (het plaatje heeft eindvlakken evenwijdig aan de optische as van het kristal) een phaseverschil verkrijgen van een vierde golflengte, en maken de hoofdrichtingen ervan hoeken van 45° met het polarisatievlak van het intredende licht, dan is het uittredende licht circulair gepolariseerd; het eindpunt van den resulteerenden lichtvector beschrijft daarbij een cirkel. Maken de hoofdrichtingen van het kristalplaatje andere hoeken met het polarisatievlak van het intredende licht, dan beschrijft in het uittredende licht de lichtvector een ellips; het licht is elliptisch gepolariseerd. Ter onderscheiding van circulair en elliptisch gepolariseerd licht, wordt licht, waarbij de lichtvector in één vlak door den lichtstraal blijft, ook wel lineair gepolariseerd licht genoemd. De verschillende soorten gepolariseerd licht kunnen met behulp van een compensator steeds tot lineair gepolariseerd licht worden teruggebracht. — 2) Bij de electrolyse het bedekken der electroden met een laagje van de stoffen, die bij de electrolyse vrijkomen. Deze veroorzaken een electromotorische kracht tegen de uitwendige e. m. k. in gericht.
Deze p. treedt b.v. op bij de electrolyse van verdund zwavelzuur en veroorzaakt daar het optreden eener e. m. k. van 1,95 volt, de uitwendige e. m. k. moet dus grooter dan dit bedrag zijn. Hetzelfde verschijnsel doet zich voor bij een galvanisch element. Wordt dit samengesteld uit zink en koper in verdund zwavelzuur, dan geeft het aanvankelijk een stroom in een uitwendige keten, doch spoedig wordt deze veel geringer tengevolge van de p., waarbij de koperen electrode bedekt wordt met waterstof; de m. k. wordt daardoor veel geringer en de weerstand van het element grooter. Teneinde bij galvanische elementen deze p. te vermijden, worden stoffen gebruikt, depolarisatoren genaamd, die de bij de electrolyse afgescheiden bestanddeelen, die de p. bewerken, chemisch binden. Om de vrijkomende waterstof te binden worden oxydatiemiddelen gebruikt: bij het element van Grove salpeterzuur, bij dat van Bunsen chroomzuur, bij dat van Leclanché bruinsteen.
Worden de gepolariseerde electroden van een vat, waarin electrolyse heeft plaats gehad, onmiddellijk na het onderbreken van den stroom, die de electrolyse bewerkstelligde, met elkaar geleidend verbonden, dan loopt er door de verbinding een stroom, tegengesteld aan den oorspronkelijken, veroorzaakt door de e. m. k., die het gevolg is van de p. Deze stroom, polarisatiestroom genoemd, is doorgaans slechts van korten duur. Zijn de electroden b.v. de platina-electroden van een vat, waarin verdund zwavelzuur door electrolyse ontleed is, dan zijn deze met waterstof en zuurstof gepolariseerd en de polarisatiestroom duurt slechts zoolang er zich gassen op de electroden bevinden. Onder bepaalde omstandigheden kan echter de polarisatiestroom wel van langen duur zijn, wanneer de electroden voor chemische omzetting vatbaar zijn. Zulks is het geval bij de polarisatieëlementen of accumulatoren.
