Nieuwer-Amstel, - gem. in N.-H., vlak ten Z. van Amsterdam, in een breede strook langs den Amstel (links) tot aan de Utr. grens. In 1854 werd zij vergroot met de gem. Rietwijkeroord. Oorspronkelijk strekte zij zich tot in het tegenwoordige Amsterdam uit (tot het thans gedempte Spui), maar op verschillende tijden heeft de hoofdstad groote gedeelten van N.-A. geannexeerd.
Vooral tusschen 1880 en 1890 breidde zich de bevolking onder den rook van Amsterdam sterk uit, zooals langs den Amsteldijk, de Weesperzijde, het Willemspark, de Overtoom, ’t Van Lennepkwartier, enz. Ook het Vondelpark behoorde toen bijna geheel tot N.-A. Destijds werd aan den Amsteldijk een fraai Raadhuis in oud-Holl. stijl gebouwd (thans oud-archief van Amsterdam), evenals een H.B.S. en een watertoren (thans sterrenwacht). In 1896 werd na jarenlangen strijd dit dichtbevolkte deel van N.-A. bij Amsterdam gevoegd, waardoor het aantal bewoners daalde van 34000 tot 5100 en de oppervlakte tot 5200 H.A. Op 1 Jan. 1921 werd weder een deel bij de hoofdstad gevoegd en wel tot de Kalfjeslaan toe. Oorspronkelijk bestond de bodem uit laagveen, maar door uitbaggering ontstonden er vele plassen, die langzamerhand weer drooggelegd werden, o.a. de Bovenkerkerpolder (1764), de Middelpolder (1843), de Poelpolder (1868) en het Legmeer (1877). Deze droogmakerijen bestaan hoofdzakelijk uit oude zeeklei.
De bewoners leven van veefokkerij en zuivelbereiding (op het laagveen) of van landbouw, vooral van suikerbieten (in de polders). De gem. bevat het dorp Amstelveen (met het gemeentehuis, in 1897 door Roelof Kuipers gebouwd) en eenige buurtschappen. De gem. is door locaalspoorlijnen verbonden met Amsterdam, Aalsmeer en Uithoorn. N.-A. was oorspronkelijk een deel der oude heerlijkheid Amstel (of Aemstel); in 1274 kreeg dit „gerecht” Amstel (thans Nieuwer- en Ouder-Amstel) een eigen bestuur, zegel en rechtspraak, en in 1278 verrees er een kerk. In 1529 stond de laatste Ambachtsheer, Reinier van Brederode, zijn heerlijkheid aan Amsterdam af.
