Maria II stuart, - koningin van Engeland en prinses van Oranje, was een dochter van den hertog van York, later Jacob II, uit diens eerste huwelijk met Anna Hyde, dochter van graaf Clarendon. Ofschoon haar vader, later Katholiek geworden, en haar oom Karel II naar den Roomschen eeredienst neigden, werd zij door toedoen van den laatste, Protestantsch opgevoed met het oog op de troonopvolging. Ook door toedoen van den koning huwde zij in 1677 met onzen stadhouder Willem III. Het Engelsche volk had op haar zijn hoop gevestigd; stierf Jacob II, dan zou zij tot den troon worden geroepen ; immers diens tweede huwelijk met Maria van Modena was kinderloos.
Toen in 1688 de geboorte van een troonopvolger, door velen voor bedrog gehouden, Engeland een Katholieke dynastie scheen te zullen brengen, had de bekende omwenteling plaats met den overtocht van Willem III, welke Jacob II van den troon verdreef. Het parlement bood nu aan Maria de kroon aan en toen deze voor zich alleen die weigerde, aan haar en tevens aan haar echtgenoot. Beiden werden in Febr. 1689 gekroond. Als koningin heeft zij zich met staatszaken niet veel beziggehouden. Haar ontijdige dood, begin 1695, was een algemeen Verliesen voor haar echtgenoot een onherstelbare slag. Als aandenken aan haar liet W. III het paleis te Greenwich in aanbouw tot hospitaal voor zeelieden inrichten. — Litt.: Burnet, Memoir of Mary, Queen of Engl. etc.; Macaulay, Hist. of England; Kramer, Maria II, kon. v. Eng. (Utr. 1890); Ctesse de Bentinck, Lettres et Mémoires de Marie, reine d’Angleterre (Den Haag, 1880).
