Kerkdorp, - kerspel, karspel of parochie of kerkelijke gemeente beteekent a) de rechtspersoon, de gezamenlijke parochianen, gemeenteleden ; b) het territoir. Het was vóór de Hervorming een onderdeel van de Roomsch-Katholieke Kerk. De geestelijke overheid vormde haar, bepaalde haar grenzen, splitste haar, vereenigde haar met andere parochies of hief haar op. De kerkelijke goederen, w. o. het kerkgebouw, behoorden aan een stichting, vormden een stichtingsvermogen, ten gebruike van de parochianen.
In elke parochie was slechts één kerkgebouw. Daarnevens konden één of meer kapellen bestaan. Zoodra een kapel tot kerkgebouw werd verheven, ontstond er ook een nieuwe parochie. Daartoe was dan echter tevens noodig, dat er voldoende fondsen werden bijeengebracht als stichtingsvermogen ten bate van die nieuwe parochie. In een stad van eenige beteekenis waren in den regel verscheidene kerkgebouwen en dus verscheidene parochies. De R.-K. Kerk heeft dit stelsel van „elke parochie heeft één kerkgebouw” behouden. De oude R.-K. parochies zijn hier te lande in en door de Hervorming geworden Gereformeerde (later Ned. Hervormde) kerkelijke gemeenten, doch in de steden heeft men de parochies samengevoegd tot één gemeente; echter zijn veelal de fondsen, de stichtingen niet gecombineerd. (Zie ook DORP, GEMEENTE en KERSPEL).
