Handelsstatistiek - Omtrent den binnenlandschen handel verschaft deze in den regel weinig gegevens. Veelal toch houdt zij nauw verband met de heffing van grensrechten. Dus houdt zij zich in hoofdzaak bezig met den in-, uit- en doorvoer. Zoo ook hier te lande.
De cijfers onzer h.st. zijn te vinden in de Stat. van den In-, Uit- en Doorvoer, door het Departement van Financiën uitgegeven. — Veelal wordt bij de h.st. onderscheiden de ,,commerce général”, welke al wat het land in- of uitgaat omvat, en de „commerce spécial”, bestaande uit den invoer voor gebruik (Eng. imports for home consumtion) en den zgn. uitvoer uit het vrije verkeer (Eng. exports of articles of home produce). Naast deze comm. spéc. staat de doorvoerhandel (transitohandel), waarbij hier te lande wordt onderscheiden, of die met of zonder overlading der goederen plaats heeft. Goederen, welke in het land eenige bewerking ondergaan en daarna het land weder verlaten, worden niet als doorvoerartikelen aangemerkt. — De cijfers der h.st. kunnen aangeven de hoeveelheid der goederen en de waarde. Deze laatste kan berusten op opgave van de zijde van den handel of worden afgeleid uit de vervoerde hoeveelheden volgens een officieel voor iedere waar vastgestelde aangenomen waarde. Geschiedt het laatste zoo zullen de waardetabellen geregeld moeten worden herzien, wil de statistiek een eenigszins betrouwbaar beeld der feiten geven. Welk stelsel van waardebepaling wordt gekozen, hangt veelal samen met de gekozen wijze van berekening der grensrechten (vergel. Ad valorem). Hier te lande geschiedt de waardeering voor vele artikelen volgens een vóór jaren vastgestelde officieele waarde, die daardoor somtijds belangrijk van de tegenwoordige afwijkt.
Op deze en andere gronden staat onze h.st. als weinig betrouwbaar bekend (zie hierover Dr. H. Blink: De Ned. Stat., in het bijz. de econ. stat. in verband met de kennis van Nederl., in Vragen van den Dag, Aug./Sept. 1912). In het algemeen zij men bij vergelijking van de handelscijfers van verschillende landen zeer voorzichtig, daar die cijfers niet overal langs denzelfden weg worden gevonden. — De Statistiekwet van 28 Apr. 1916, Stb. 175, beoogt de betrouwbaarheid onzer h.st. te verhoogen. Zie ook Stb. 1916 no. 316. — Tot dekking der kosten wordt een Statistiekrecht geheven (wet van 14 Dec. 1916, Stb. 530, gew. 26 Mrt 1917, Stb. 254, kr. K. B. van 9 Jan. 1917, Stb. 168 in werking getreden 1 Febr. 1917; zie voor de uitvoering der wet nog K. B. van 5 Jan. 1917, Stb. 164 en 165, en van 9 Jan. 1917, Stb. 169). Een wet van 1 Dec. 1917, Stb. 665, strekt tot het verkrijgen van een juiste statistiek van voortbrenging en verbruik.
