Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-01-2019

Garonne

betekenis & definitie

Garonne - rivier in Z.W.-Frankrijk, ontspringt op Spaansch gebied (Pyreneeën), in het Oostelijk deel van de Maladetta, stroomt dan door het Valle do Aran en komt door de sombere dwarskloof Pont du Roi, niet ver van St.-Béat, op Fransch gebied. Bij Montréjean wendt zij zich naar het N.O. en is hier eerst een lid van den rivieren waaier van het puinkegelgebied van Armagnac, waaruit zij van links nog verschillende zijrivieren opneemt (Save, Gimone, Arrats, Gers, Baïse). Even boven Toulouse ontvangt zij van rechts de eveneens op de Pyreneeën ontspringende Ariège. Voorbij Toulouse, vanwaar de poort van Carcassonne de gemakkelijke verbinding met de Midd. zee geeft, stroomt zij door de vruchtbare tertiaire heuvels van Aquitanië.

Het dal heeft echter veel te lijden van hevige overstroomingen. Van rechts neemt de G. hier de uit het Centraal-Massief komende groote bijrivieren Tarn en Lot op en voorbij Bordeaux, waar zij zich sterk begint te verbreeden, bij Bourg, vereenigt zij zich met de Dordogne tot het breede estuarium Gironde. Deze laatste is 75 K.M. lang. De oeverheuvels wijken hier gedeeltelijk terug, zoodat zich langs de rivier ingepolderd kleiland uitstrekt (b.v. bij St.-Ciers en bij St.Vivien). In de Gironde liggen veranderlijke zandbanken en talrijke eilanden.

Haar breedste gedeelte (bij Mortagne) is 12 K.M., haar mond (tusschen Pointe de Grave en Royen) slechts 5 K.M. breed. — Ofschoon de Garonne desnoods tot Saint-Martory, 400 K.M. boven den mond, bevaarbaar is, wordt dit bemoeilijkt door de groote wisselvalligheid van den waterstand. Daarom is het Canal du Midi, dat bij Toulouse de G. bereikt en haar met de Middellandsche zee verbindt, aangesloten bij een scheepvaartkanaal, dat langs de rivier loopt, bij Agen door middel van een aquaduct er overheen geleid is, en bij Castets, dat door kleine zeeschepen bereikt kan worden, zich weer met de rivier vereenigt. De vaart op de getijrivier wordt soms belemmerd door de „mascarets”, d.w.z. dat de vloedstroom met geweld, watervalsgewijs, zich rivieropwaarts begeeft. De geheele rivier is ± 700 K.M. lang, ’t stroomgebied 84.800 K.M.2 groot.