Druiper - (Gonorrhoea), eene specifieke infectieziekte, die door den in 1879 door Nefsser ontdekten Gonococcus wordt veroorzaakt. Men past het woord d. bijna alleen op de infectie van het slijmvlies van de geslachtsorganen toe. Reeds in de oudheid was de d. bekend. Aan Mozes en Aaron werd opgedragen (Leviticus III) zekere maatregelen tegen de verspreiding van de uitvloeiingen uit het mannelijk lid aan te bevelen.
Celsus, omstreeks Christus geboorte, weet de uitvloeiingen aan zweren in de pisbuis. De naam gonorrhoea, wat „zaadvloed” beteekent, is van Aretaeus afkomstig. Na hem is nog eeuwen lang, ook door de Arabische school, de uitvloeiing als zaad beschouwd. De Arabieren kenden reeds allerlei complicaties der ziekte als vernauwing van de pisbuis, fistels, blaasontsteking, enz. Na de eerste syphilisepidemie in 1495 in Europa, die de aandacht zoo zeer op deze ziekte vestigde, werd de d. langen tijd als een verschijnsel van syphilis opgevat; als het ware als eene plaatselijke uiting van deze ziekte. Eerst ongeveer 1830 werd, o.a. door Ricord, op grond van entingen aangetoond, dat de d. en syphilis verschillende ziekten zijn. Eindelijk is in 1879 door Neisser de bacterie van den d., de Gonococcus, gevonden en aangetoond, dat de d. eene specifieke, bij beide geslachten voorkomende infectieziekte is.
a D. bij den man. De d. treedt in bijna alle gevallen op na eene geschlachtsgemeenschap met een besmet individu; hoewel eene besmetting op andere wijze, door aanraking van iets, dat met druiperetter verontreinigd is, niet als onmogelijk is uit te sluiten. Na eene incubatie van meestal 2—3 dagen beginnen de verschijnselen van den acuten d. met pijn, jeuken, steken, in het voorste gedeelte van de pisbuis; spoedig gevolgd door de uitvloeiing van een slijmerig vocht, dat snel in etter overgaat. De massa hiervan neemt dan toe, zoodat zij druppelsgewijze afvloeit. Het urineeren is daarbij uiterst pijnlijk, het geschiedt in een dunnen straal, zonder kracht. De ontsteking, die eerst in het voorste gedeelte van de pisbuis is gezeteld, breidt zich gemakkelijk ook op het achterste deel uit; de verschijnselen nemen dan nog in hevigheid toe, koorts, zwelling en ontsteking van omgevende klieren voegen zich er bij.
Na enkele weken verminderen alle verschijnselen en de ontsteking gaat in een stadium over, dat, zonder behandeling, zeer lang duren kan en steeds een gevaar, voor den patiënt zoowel als voor zijne omgeving, oplevert. In aansluiting aan de ontsteking van de pisbuis kunnen ontstekingen van de omgevende organen, de zaadklieren, de Cowpersche klieren, de voorstanderklier (zie GESLACHTSORGANEN) optreden. De aard van de ziekte, de gewenschte geheimhouding, de schaamte, de groote verbreiding, doch ook vaak de lichtzinnigheid in de opvattingen omtrent den ernst van het lijden, niet alleen voor den persoon zelve, doch ook voor zijne omgeving en de gemeenschap, zijn even zoo vele oorzaken, dat vele lijders grijpen naar de geneesmiddelen, die in bladen, door reclame en door kwakzalvers worden aanbevolen. Het behoeft nauwelijks betoog, dat de behandeling door op deze wijze verkregen middelen geheel verkeerd is. De, vele zorg vereischende, behandeling, t. o. z. van de hygiëne zoowel als door de aanwending van plaatselijke en algemeene geneesmiddelen dient aan den arts te worden toevertrouwd. Dan is algeheele genezing van het lijden mogelijk.
b. D. bij de vrouw. De infectie met druipergif bij de vrouw gaat in het algemeen met geringer verschijnselen gepaard dan bij den man, hoewel deze natuurlijk hetzelfde karakter, pijn, zwelling en hardheid van het slijmvlies van de pisbuis, etterige vloeiing daaruit enz. als bij den man bezitten. De anatomische verhoudingen van de geslachtsorganen maken het gevaar tot ontstekingen van de naburige deelen, de scheede, de baarmoeder enz. grooter. De behandeling geschiede door den arts.
Behalve dat infecties door den gonococcus van het slijmvlies der geslachtsorganen voorkomen, waarop men dan den naam d. heeft toegepast op grond van het verschijnsel van het druppelen uit de geslachtsdeelen, kan eene zoodanige infectie ook in andere deelen van het lichaam worden waargenomen, zoo het slijmvlies van den endeldarm, den mond het bindvlies van het oog (zie OPHTHALMIE), of kan het gif naar inwendige deelen van het lichaam worden verplaatst en spier-, pees-, gewrichts-, beenvlies-ontstekingen veroorzaken.
