Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 09-11-2018

Bruiloftskleed

betekenis & definitie

Bruiloftskleed. - Bij vele dieren: vogels, insecten, kruipende dieren, amphibiën en visschen verkrijgen de mannetjes in den voortplantingstijd een eigenaardig, dikwijls bont gekleurd uiterlijk, in den vorm van bonte kleuren en veeren, hel gekleurde strepen en vlekken, enz. Na afloop van den paringstijd verdwijnen deze kleuren weder. Algemeen bekend is dit b.v. bij de vogels in het voorjaar, bij stekelbaarsjes, enz. Deze kleuren worden in de huid te voorschijn geroepen, waarschijnlijk doordat bij het rijp worden der geslachtsklieren zekere stoffen worden afgescheiden, die, circuleerend in het bloed, op de huid eigenaardige prikkels veroorzaken; vandaar, dat bij gecastreerde dieren of hermaphrodieten een b. ontbreekt.

Darwin dacht zich dit eigenaardige verschijnsel te kunnen verklaren door de aanneming eener geslachtelijke teeltkeus*; de wijfjes zouden zich de fraaiste mannetjes kunnen uitkiezen. Het is zeer de vraag, of dit werkelijk plaats vindt; iets dergelijks zou men kunnen onderstellen met het oog op de wijfjes van vogels, die de beste zangers onder de mannetjes zouden uitkiezen. Dit alles is niet zeer waarschijnlijk, omdat het onderstelt, dat bij de wijfjes aesthetische gevoelens en de kunst om te kunnen kiezen aanwezig zijn, die wij kennen als menschelijke eigenschappen. Waarschijnlijk vallen deze verschijnselen onder die, welke men meestal bij de mannetjes aantreft en die zich laten samenvatten onder den term „secundaire geslachtskenmerken”, d. w. z. kenmerken, die een zekere rol spelen bij het geslachtsleven en veel meer bij mannetjes dan bij wijfjes voorkomen en kunnen dienen, om den geslachtsdrift, zoowel van de wijfjes als van de mannetjes zelf, op te wekken, ook om de mannetjes in staat te stellen den strijd om de wijfjes te kunnen voleindigen met succes. Er zijn eveneens gevallen, waarin de wijfjes het b. vertoonen en sterker en strijdlustiger zijn dan de mannetjes.

< >