Baarmoederziekten - De verschijnselen van b. kunnen, afhankelijk van den aard der ziekte, zeer wisselend zijn, zoodat het niet mogelijk is, algemeene ziekteverschijselen op te noemen. Alleen dient opgemerkt te worden, dat stoornissen in de menstruatie en onregelmatige bloedingen buiten het tijdperk der menstruatie op b. kunnen wijzen. Atrophie van de baarmoeder is op ouderen leeftijd een normaal verschijnsel; zij kan echter soms vroegtijdig optreden bij uitputtende ziekten en ook als gevolg van langdurig zoogen. De ziekte wordt o.a. gekenmerkt door wegblijven van de menstruatie, veroorzaakt overigens geen klachten.
Afsluiting van het cervicaalkanaal kan aangeboren of verkregen zijn. Het menstruaalbloed kan dan natuurlijk niet afvloeien, zoodat schijnbaar de menstruatie ontbreekt; het bloed verzamelt zich in de baarmoeder, die steeds grooter wordt. Chirurgisch ingrijpen is in deze gevallen noodig. Vernauwing van het cervicaalkanaal geeft aanleiding tot een zeer pijnlijke menstruatie en maakt in den regel bevruchting onmogelijk. Behandeling geeft goede uitkomsten. Catarrh van het cervicaalkanaal is een veel voorkomende afwijking; door de catarrh komt het tot afscheiding van slijm en etter (witte vloed). Op zichzelf is de catarrh meestal onschuldig; plaatselijke behandeling kan in sommige gevallen noodzakelijk rijn. Ontsteking van het baarmoederslijmvlies (endometritis) komt ook veel voor; de naam ontsteking is echter niet geheel juist, daar eigenlijke ontstekingsverschijnselen nagenoeg ontbreken.
De voornaamste klacht is een te sterke en te snel terugkeerende menstruatie. Wanneer interne behandelingsmethoden niet tot het gewenschte doel voeren, gaat de arts over tot het afkrabben van het baarmoederslijmvlies (curetteeren). Gezwellen van de baarmoeder kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn. Tot de eerste behooren de z.g. vleeschboomen. Zij kunnen aanleiding geven tot het optreden van baarmoederbloedingen en soms ook van pijn. Ook door hun grootte kunnen zij hinder veroorzaken. De kleinere gesteelde vormen noemt men ook wel polypen. De grootere gezwellen kunnen soms een nadeeligen invoed op het hart uitoefenen.
Op zichzelf zijn deze gezwellen niet gevaarlijk, en het gelukt dikwijls de hinderlijke verschijnselen te doen verdwijnen of te beperken. Na het climacterium kunnen de verschijnselen teruggaan. De meest radicale behandeling is natuurlijk de operatieve verwijdering van het gezwel. Intusschen zal de gynaecoloog, omdat het gezwel op zichzelf goedaardig is, hiertoe alleen overgaan, wanneer de aard (b.v. druk van gezwel op andere organen) of de intensiteit (b.v. sterke vloeiingen) der verschijnselen of complicaties dit noodzakelijk maken. Onder de kwaadaardige gezwellen komt het meest kanker voor. De verschijnselen zijn afhankelijk van het gezwel als zoodanig, van den aard van het gezwel (nadeelige invloed op den algemeenen voedings-toestand (zie KANKER) en van de dikwijls voorkomende complicaties (ontsteking).
Een der belangrijkste verschijnselen is de baarmoederbloeding. Aangezien kanker zich dikwijls na het climacterium ontwikkelt, wordt de bloeding niet eens opgevat als een terugkeerende menstruatie, en wordt daarvoor geen geneeskundige raad ingeroepen. Dit is zeer te betreuren, want een vroegtijdige behandeling van den veel voorkomenden baarmoederkanker kan tot volledige genezing leiden. Een terugkomen van de menstruatie na het climacterium moet steeds een reden zijn om den arts te raadplegen, al moet hier direct aan toegevoegd worden, dat de bloeding ook door geheel andere oorzaken als de hiergenoemde kan ontstaan. Zie BAARMOEDER (ontwikkelingsstoornissen en liggingsafwijkingen).
