Alfonso XII - Koning van Spanje, geb. 28 Nov. eenige zoon, uit het huwelijk van Koningin Isabella II met Frans van Assisi, infant van Spanje; als troonopvolger voerde hij den titel van prins van Asturië; na den val der Bourbonsche dynastie door de revolutie van September 1868 verliet hij met zijn ouders Spanje; tot 1874 studeerde hij aan de Theresia-academie te Weenen en bezocht daarop de militaire school te Sandhurst in Engeland. Reeds 25 Juni 1870 had Isabella II ten behoeve van haar zoon afstand gedaan van den troon; 28 Nov. 1874 werd deze meerderjarig verklaard en 1 Dec. d.a.v. verklaarde hij zich in een manifest den eenigen rechthebbende op den Spaanschen troon. De binnenlandsche verhoudingen in Spanje stonden toen gunstig voor een herstel der Bourbonsche dynastie. De hertog van Aosta, Amadeus, die de hem na Isabella’s abdicatie aangeboden Spaansche kroon 4 Dec. 1870 had aanvaard, had deze echter 11 Febr. 1873 weer nedergelegd, waarop de republiek was uitgeroepen, waardoor de partij-strijd des te heviger was gaan woeden.
Na het manifest van A. riep generaal Martinez Campos op 29 Dec. 1874 te Murviedro den zoon van Isabella II tot Koning van Spanje uit; 9 Jan. 1875 landde A. te Barcelona en deed den 14en zijn intocht in Madrid. Zijn eerste daad was Canovas del Castillo tot president van een nieuw ministerie te benoemen; de nieuwgekozen Cortes herzag de grondwet. Alle pogingen werden nu in het werk gesteld, om de Carlisten ten onder te brengen. A. nam zelf in 1876 het opperbevel in den oorlog tegen hen op zich, doch werd bij Lacar geslagen en keerde daarop naar Madrid terug. 23 Jan. 1878 huwde Alfonso XII met prinses Maria de las Mercedes, derde dochter van den hertog van Montpensier, zwager zijner moeder; zij stierf echter reeds 26 Juni van datzelfde jaar, waarop A. 29 Nov. 1879 een tweede huwelijk aanging met aartshertogin Maria Christina van Oostenrijk, geb. 21 Juli 1858. In 1883 bezocht A. Oostenrijk en Duitschland en werd door Keizer Wilhelm I tot chef van het Slees wijk—Holsteinsche Uhlanenregiment no. 15 benoemd; op zijn terugkeer naar Spanje hierop Frankrijk bezoekende, werd hij 29 Sept. 1883 door de menigte te Parijs ontvangen met het geroep: „Weg met den Uhlanen-koning!”, waarover president Grévy den koning wel verontschuldiging aanbood, zonder dat de beleediging uitgewischt werd; te Madrid werd A. daarna met groote feestelijkheden ingehaald.
Tijdens het woeden der cholera in de provinciën Granada en Malaga in 1886 bezocht A. in persoon de ziekenhuizen en zocht overal hulp te verleenen. In het geschil, dat in 1885 over het bezit der Carolinen-eilanden tusschen Spanje en Duitschland uitbrak, betoonde A. zich een verstandig, vredelievend en ook in de politiek eerlijk vorst. Hij overleed op het slot Pardo, 25 Nov. 1885; zijn lijk werd in het Escuriaal bijgezet. Uit zijn tweede huwelijk werden geboren: Maria de las Mercedes, prinses van Asturië, geb. 11 Sept. 1880,14 Febr. 1901 gehuwd met prins Karel van Bourbon-Sicilië, overl. 17 Oct. 1904; Maria Theresia, infante Van Spanje, geb. 12 Nov. 1882, overl. 23 Sept. 1912, 12 Jan. 1906 gehuwd met prins Ferdinand van Beieren; Alfonso, Koning Alfonso XIII, geb. 17 Mei 1886.
