Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-06-2020

Zuid-Dakota

betekenis & definitie

staat in de VS, begrensd door Nebraska, Wyoming, Montana, Noord-Dakota, Minnesota en Iowa, 199 592 km2, 666 300 inw. Hoofdstad: Pierre.

FYSISCHE GESTELDHEID . Door het midden van de vrijwel rechthoekige staat stroomt de Missouri van noord naar zuid. De vlakke oostelijke helft heeft vele post-glaciale meren. In het zuidwesten liggen de badlands, een spookachtig, grillig verweerd landschap van kale kalksteen formaties en kleigronden, waarvan 600 km2 nationaal monument is. In het westen liggen de beboste ertsrijke Black Hills, granietbergen tot 2207 m (Harney Peak). Op de 1800 m hoge graniethelling van Mount Rushmore heeft Gutzon Borglum 140 m hoge koppen van Washington, Jefferson, T.Roosevelt en Lincoln uitgehouwen. Afwatering gaat vrijwel geheel door de hier bevaarbare Missouri met de zijrivieren Grand, Moreau, Cheyenne, White River, James en Big Sioux.

Het klimaat is sterk continentaal. In de warme zomers en strenge winters komen grote en snelle temperatuurwisselingen voor. Regen varieert van 35 cm/jaar in het noordwesten tot 75 cm/jaar in het zuidoosten, maar grote delen van de staat lijden onder onregelmatige droogte. BEVOLKING. Van de bevolking is 44,6 % urbaan. Grote steden komen niet voor, de grootste zijn Sioux Falls (72500 inw.), Rapid City en Aberdeen. Er zijn ruim 32000 Indianen (m.n. Sioux) op 21750 km2 reservaatgrond in het midden van de staat. Tot de 16 instellingen voor hoger onderwijs behoren

o.a. de staatsuniversiteit te Brookings en de universiteit te Vermillion.

ECONOMIE. De belangrijkste bestaansmiddelen zijn veeteelt en landbouw, verder industrie, mijnbouw, toerisme. De agrarische bedrijven namen door mechanisatie in omvang toe tot gemiddeld 400 ha, maar het aantal daalde tot 44500. Het belangrijkste is de westelijke ranchveeteelt met 4,5 mln. runderen en 1 mln. schapen. Varkens (1,9 mln.) worden vooral in het oosten gehouden. In de oostelijke landbouw nam irrigatie toe door vier stuwdammen in de Missouri, uit het grootste reservoir verwacht men 300 000 ha te kunnen bevloeien. De voornaamste gewassen zijn maïs, zomertarwe, haver, verder sojabonen, vlaszaad, gerst, gierst, rogge.

Bij de mijnbouw is goud uit de Black Hills het voornaamste (1e plaats in de VS), verder zand, grind, steen, zilver, uraan, beril. De industrie omvat m.n. landbouwindustrie met voedingsmiddelen, voorts hout en houtprodukten, machinerie (vooral voor landbouw). Het toerisme omvat in het noordoosten sportvisserij, jacht op fazanten, eenden, ganzen. Voorts (met 12 staatsparken, 39 recreatiegebieden) vooral de Black Hills met nationale wouden, grotten, versteend bos. Custer State Park heeft de grootste bizonkudde van de VS. GESCHIEDENIS. De gebroeders De Varennes bezochten het gebied in 1743, op zoek naar een doortocht naar de Grote Oceaan. In 1775 vestigde Dorion zich onder de Yankton Sioux.

In 1804 kwamen Lewis en Clark hier via de Missouri. Pelshandelaren stichtten vervolgens handelsposten. Goudvondsten in 1874 in de Black Hills veroorzaakten een goldrush. Het gebied werd in 1861 Dakota Territory en in 1889 gesplitst in twee staten: Noorden Zuid-Dakota.

< >