Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 16-06-2020

sterrenhoop

betekenis & definitie

m. (-hopen), opeenhoping van sterren.

(e) De open of galactische sterrenhopen bevatten 50–5000 sterren helderder dan de zon; het aantal sterren per ruimte-eenheid kan tot 100 maal groter zijn dan in onze omgeving. Er zijn 335 open sterrenhopen bekend, waaronder met het blote oog zichtbaar zijn: de Plejaden (het Zevengesternte), de Krib, en de dubbele sterrenhopen in Perseus. Deze sterrenhopen bevinden zich dicht bij het vlak van de Melkweg. Er zijn ook zeer ijle sterrenhopen bekend, waarvan de leden slechts te herkennen zijn doordat zij in dezelfde richting en met dezelfde snelheid bewegen (b.v. de heldere sterren van de →Grote Beer).

Bolvormige sterrenhopen bevatten 10.000–1.000.000 sterren; het aantal sterren per ruimte-eenheid is 10–1000 maal groter dan in onze omgeving. In het centrum zijn de bolvormige sterrenhopen het sterkst geconcentreerd, naar buiten toe wordt de concentratie minder. De bolvormige sterrenhopen bevatten geen witte reuzensterren (type O en B), wel rode reuzen; verder bevatten ze snel pulserende sterren (RR Lyrae-veranderlijken). De sterren in een bolvormige sterrenhoop zijn van de →sterrenpopulatie II. De gezamenlijke bolvormige sterrenhopen, waarvan er ca. 120 bekend zijn, vormen in zekere zin een afzonderlijk stelsel dat het schijfvormige Melkwegstelsel omhult en daarmee het centrum gemeen heeft. Daar dit centrum zich op grote afstand bevindt, zien wij de bolvormige sterrenhopen vrijwel uitsluitend aan één helft van de hemelsfeer; ze bevinden zich alle op het halfrond met als pool het sterrenbeeld de Schutter.

De dichtstbije bevindt zich op 6500 parsec, de verste op 35.000 parsec. Het bepalen van dergelijke grote afstanden is mogelijk met behulp van de →periode-lichtkrachtwet.