[dames →Franck en G.→Hertz, die deze proef in 1913 de eerste maal uitvoerden], een proef die de atoomtheorie van N.Bohr bevestigde. In een buis, gevuld met kwikdamp van lage druk, bevindt zich een gloeikathode die elektronen uitzendt.
Dichtbij die gloeikathode bevindt zich een metalen rooster, dat hiermee een spanningsverschil V heeft, waardoor de elektronen een zekere snelheid krijgen, die des te groter is naarmate genoemd spanningsverschil groter wordt gekozen. Met deze snelheid doorlopen zij nu het grootste deel van de met kwikdamp gevulde ruimte en worden dan op een elektrode opgevangen, waarna hun totale lading bepaald wordt. Zolang het spanningsverschil V kleiner dan 4,9 V is, constateert men een sterke toeneming van het aantal opgevangen elektronen bij toenemende V. Zodra echter V de spanning van 4,9 V overschrijdt, wordt dat aantal plotseling beduidend minder, terwijl bovendien de kwikdamp licht gaat uitzenden. Deze proef is, in gedeeltelijk gewijzigde vorm, met veel succes tot andere gevallen uitgebreid.
