Adalbert I, Duits geestelijke en aartsbisschop van Bremen-Hamburg (1045 tot 1072), *ca. 1000, +16.3.1072 Goslar. Om zijn grote verdiensten op het gebied van de missie in het Noorden (Denemarken, Zweden, Noorwegen, Ijsland, Groenland en de Orkneys), werd hij in 1053 door paus Leo lX benoemd tot pauselijk vicaris of legaat voor geheel Scandinavië.
Adalbert, die uit een paltsgravengeslacht van Thüringen afkomstig was, probeerde vervolgens tot een noordelijk patriarchaat te komen, hetgeen in Rome werd verijdeld. Samen met de aartsbisschop van Keulen, Anno, die hij weldra wist te verdringen, kreeg Adalbert de voogdij over de minderjarige Hendrik iv (1063) en oefende aldus grote invloed uit op de rijkspolitiek. Het streven om zijn bisdom tot een eigen hertogdom te maken bracht hem in conflict met de hertog van Saksen. Aan diens wraak werd Adalbert in 1066 prijsgegeven, toen de rijksvorsten de ambitieuze aartsbisschop verplichtten tot het neerleggen van zijn waardigheden. In 1069 mocht hij echter aan het keizerlijk hof terugkeren. De geschiedschrijver Adam van Bremen (+ ca.1081), heeft in zijn kerkgeschiedenis van Hamburg een vrij kritisch levensbeeld van deze bekwame en prachtlievende kerkvorst ontworpen.
LITT. G.Meyer von Knonau, Jahrbücher des Deutschen Reiches unter Heinrich iv und v, ir (1894); G.Misch, Studiën zur Gesch. der Autobiographie m (1957).
