Organisme dat in of op een ander, groter, organisme leeft en daar schade aan toebrengt om zich te voeden of de levenscyclus te voltooien
Parasieten omvatten zowel eencellige als meercellige organismen uit allerlei fyla. Pathogene bacteriën en virussen zijn feitelijk ook parasieten maar meestal beperkt men het begrip tot protisten, schimmels, planten en dieren. Binnen de (eencellige) protisten zijn sommige evolutionaire lijnen geheel parasitair, zoals bijvoorbeeld Apicomplexa (o.a. malaria-parasiet en Toxoplasma) en Kinetoplastida (o.a. Trypanosoma, veroorzaker van slaapziekte). Onder de dieren vinden we veel parasieten bij platwormen (leverbotten en lintwormen) en bij nematoden (o.a. spoelwormen en aarsmaden). Men onderscheidt ectoparasieten (zitten op de gastheer, bijvoorbeeld luizen, vlooien) en endoparasieten (zitten in de gastheer, meestal extracellulair).
Parasieten hebben een aantal kenmerkende apomorfieën die samenhangen met hun levenswijze: geen ogen en poten, wormvormig lichaam, zeer hoge reproductie, geen darm, opname van voeding door de huid, disfunctionele citroenzuurcyclus. Aan parasieten is het oorspronkelijke bouwplan van het fylum slecht af te lezen. Sommige parasieten hebben een complexe levenscyclus met wisseling van gastheren. Vaak beïnvloeden parasieten het gedrag van hun gastheer zodanig dat de kans op overdracht naar een volgende gastheer vergroot wordt.
Parasieten hebben een grote invloed op hun gastheerpopulaties. Alle wilde dieren kennen een aanzienlijke belasting met parasieten. Parasitaire schimmels van de groep Chytridiomycota vormen wereldwijd een bedreiging voor amfibieën en vele insecten worden gereguleerd door entomopathogene schimmels. Parasieten op wilde dieren en landbouwhuisdieren kunnen een zoönose vormen met de mens.
Parasieten zijn een belangrijke drijvende kracht in de evolutie. De Amerikaanse bioloog Leigh M. Van Valen formuleerde hiervoor de Red Queen (zwarte dame)-hypothese: parasieten dwingen voortdurende evolutie van de gastheer af en bevorderen daarmee seksuele voortplanting.
