Dijkdorp, ontstaan op een rivierduin aan de monding van het Meer, een vroegere IJsselarm die bij de inpoldering van Mastenbroek verviel tot een onbeduidend stroompje. Het dorp wordt voor het eerst genoemd in 1133.
In de loop der tijd ontwikkelde het zich tot een dorp met in feite drie bebouwingskernen: de Dorpsweg nabij de kerk, de Plas ten noorden daarvan en de Kamper Brug bij de IJssel. In 1646 legde de stad Kampen de Nieuwe Weg aan ter verbinding van de IJsselbrug met de Dorpsweg en als wandelweg voor de Kamper burgerij.
Bij de brug kwamen ook de Trekvaart door Mastenbroek, de weg van Zwolle naar Kampen en later de spoorlijn Zwolle-Kampen (met het tot de gemeente Kampen behorende station) uit.Te IJsselmuiden stond een aantal landhuizen of ‘spiekers’ van Kamper regentenfamilies. Aan de Dorpsweg bevond zich in 1664 de havezate 't Hoogehuis, waarvan in 1910 de laatste resten zijn afgebroken. Andere landhuizen waren Meerzicht en Laanzicht (1957 gesloopt). Tussen 1875 en 1930 verrezen diverse herenhuizen en rentenierswoningen aan de Nieuwe Weg (nu Burg. Van Engelenstraat). Rondom IJsselmuiden lagen vanouds vele wasserijen annex blekerijen en tuinbouwbedrijven.
De wasserijen bevonden zich vooral in het gebied De Zodde nabij de Kamper brug. Het laatste, omstreeks 1900 gebouwde, wasserijcomplex van Van der Kemp aan de Frieseweg is in 1981 in het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen herbouwd. De tuinbouw verplaatste zich na het droogvallen van de polders De Koekoek en Zwijnsleger in 1911 gedeeltelijk en na 1944 geheel naar dit nieuwe gebied. De in 1905 aan de Nieuwe Weg gestichte groenteveiling verhuisde in 1962 naar het industriegebied De Spoorlanden, waar ook de likeurstokerij annex wijnhandel Siebrand is gevestigd.
In 1937 ontstond de huidige uitgestrekte gemeente door de samenvoeging van IJsselmuiden, Grafhorst, Wilsum, Kamperveen en Zalk en Veecaten; in 1967 kwam daar nog 's-Heerenbroek bij. Op grond van een uitbreidingsplan uit 1944 bebouwde men uiteindelijk het gebied tussen de Plas en de Dorpsweg. Daar lag ook De Zandberg, een oefenterrein voor de Kamper militairen; als eigendom van de gemeente Kampen diende het ook als paaswei voor de kermis. In 1960 werd dit terrein door IJsselmuiden gekocht en bebouwd.
