Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Huizen

betekenis & definitie

Dorp in het Gooi, ontstaan in de 10de eeuw en voor het eerst vermeld in 1382. Een zelfstandige parochie werd Huizen in 1409.

Het Gooise esdorpkarakter is ten noorden en oosten van de Herv. kerk nog zichtbaar aan de kenmerkende schijnbaar willekeurig gesitueerde bebouwing op onregelmatig gevormde erven.Na de sluiting van de haven van Naarden (1685) werd voor Huizen de visserij van belang. In 1854 werd een eigen haven aangelegd naar plannen van B.P.B. van Diggelen. Bij die haven verrezen kleine visserswijken. Verder was zandwinning een bron van inkomsten. De 17de-eeuwse korenmolen op de Molenberg werd in 1917 verkocht aan het Openluchtmuseum te Arnhem, waarna ook deze hoogte werd afgezand. In 1925 werd de kalkzandfabriek ‘Rijsbergen’ gesticht.

Op het in 1902 door de ‘Maatschappij tot exploitatie van de bouwterreinen Crailo’ aangekochte landgoed Crailo op de grens van Bussum en Huizen kwam het villapark Crailo tot stand naar een plan van P.H. Wattez. Na de afsluiting van de Zuiderzee (1932) verdween de visserij in Huizen en dempte men een deel van de haven (1940). Na de Tweede Wereldoorlog is er industrie gevestigd nabij de haven en is het dorp verder uitgebreid aan de zuid- en de oostzijde.