Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Forten in Velsen

betekenis & definitie

Ten oosten van Velsen-Noord liggen drie omgrachte forten van de Stelling van Amsterdam. De verdedigbare aardwerken van deze forten dateren uit circa 1895.

Voor de afsluiting en verdediging van de mond van het Noordzee Kanaal tot aan het kustfort IJmuiden zorgde het voorm. fort bij Velsen (Kanaalweg 2).Met de aanleg van de aardwerken begon men hier al rond 1885. Van de bomvrije gebouwen uit 1899 resteren de twee vrijstaande hefkoepelgebouwen en het frontgebouw. Het voorm. fort aan de St.-Aagtendijk (St.-Aagtendijk ong.) kreeg in 1899 een in beton uitgevoerde caponnière, een bomvrij hoofdgebouw met twee vrijstaande hefkoepelgebouwen en een frontgebouw. Buiten het fortterrein bevinden zich een fortwachterswoning, een houten genieloods en een zoeklichtremise. Ten zuiden van het fort ligt nog een nevenbatterij (1903). Het voorm. fort Zuidwijkermeer (bij Kanaalweg 15) bestreek het Noordzee Kanaal.

Uit 1903 dateren een bomvrij hoofdgebouw, twee vrijstaande hefkoepelgebouwen en een frontgebouw. Tussen de twee laatstgenoemde forten ligt de Zuidwijkerliniewal met daarin drie damsluizen. In 1894-'95 werd het kruitmagazijn (bij Zeedijk 11) gebouwd met aan drie zijden een aarden wal en aan de opengelaten keelzijde een bakstenen gevel met toegang.