het streven om te bereiken dat dieren die in handen van mensen zijn, goede verzorging en behandeling krijgen. Het begrip moet duidelijk worden gescheiden van natuur- en milieubescherming, die zich ten doel stelt natuurlijke verscheidenheid in samenhang met het milieu te behouden.
Tot de dierenbescherming behoort een organisatie zoals de Ned. Vereniging tot Bescherming van Vogels. Dierenbescherming richt zich op individuele dieren en op groepen dieren die met een bepaald economisch doel worden gehouden, zoals huisdieren, vee en laboratoriumdieren. De oudste organisatie ter wereld op het terrein van de dierenbescherming is de Britse Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals, die werd opgericht in 1824. In 1864 werd de Ned. Vereniging tot Bescherming van Dieren opgericht.
Deze vereniging telt ruim 70000 leden in 130 afdelingen en beheert ongeveer 60 dierenasiels. Er zijn 15 fulltime inspecteurs in dienst met opsporingsbevoegdheid. Zij controleren de naleving van enkele dierenbeschermingswetten en -artikelen. Naast de genoemde vereniging is er ook nog de Bond van Politieambtenaren in Nederland tot Bescherming van Dieren. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere verenigingen en actiegroepen. Internationaal is er de Wereldliga tot Bescherming van Dieren, die in 1950 in ’s-Gravenhage werd opgericht en nu in Zürich zetelt.
Wettelijk is dierenbescherming in Nederland geregeld in het WStr. artt. 254 en 455, verder in de Wet op de dierenbescherming van 1961 en in de Wet op de dierproeven van 1977. Deze wetten hebben tot doel te voorkomen dat dieren zonder de nodige verzorging blijven, opzettelijk of nodeloos worden gepijnigd en dat hun letsel wordt toegebracht. Zo zijn er voorwaarden gesteld voor het houden van waakhonden, mestkalveren, voor het verrichten van dierproeven en voor de opvang, het herplaatsen en eventueel afmaken van zwerfhonden en -katten.In België gelden soortgelijke maatregelen krachtens de wet van 2.7.1975 op de Dierenbescherming. De wet bestraft het laten verrichten van pijnlijke of te zware arbeid door een dier en het organiseren van of hulp verlenen aan dierengevechten; ook zijn er bepalingen in opgenomen over het uitvoeren van vivisectie en het verhandelen van dieren.
In 1977 is de Nationale Vereniging voor Dierenbescherming opgericht. Hierbij hebben zich 25 verenigingen aangesloten (samen ca. 200000 leden). Ook zijn er vele plaatselijke verenigingen: Veeweyde, die zich inzet voor de bescherming van huisdieren, het Blauwe Kruis van België, Vereniging tegen Vivisectie, Coördinatiecomité voor de bescherming van de vogels en Wildpeace die wild en landbouwdieren beschermen.
