Een emigratiegolf van joden naar Palestina.
Vele eeuwen leefde het grootste deel van de joden in de verstrooiing (diaspora) buiten Palestina. Door de opkomst van het zionisme aan het eind van de negentiende eeuw werd er een perspectief op een terugkeer geopend. De joden spreken over de terugkeer naar het Beloofde Land als over de `aliyah', wat letterlijk `opgang' betekent. Het meervoud van aliyah is aliyoth.
De eerste aliyah vond plaats in de jaren 1882 1903. Als gevolg van felle pogroms in Rusland weken toen vele Russische joden uit naar andere landen. De meesten gingen naar de Verenigde Staten, een minderheid reisde naar Palestina (twintig- à dertigduizend).
De tweede aliyah (1904 14) werd opnieuw in belangrijke mate veroorzaakt door Russische pogroms. Daarnaast speelde de mislukking van de Russische revolutie van 1905 een rol: de hoop op een betere toekomst voor de joden in Rusland werd de bodem ingeslagen. Deze aliyah omvatte vijfendertig- à veertigduizend emigranten.
De derde aliyah was van 1918 23 (vijfendertigduizend emigranten). Deze keer trokken vooral jonge mensen uit Rusland, Polen en de Verenigde Staten naar Palestina.
De vierde aliyah (1924 31) was voornamelijk afkomstig uit Polen. De belangrijkste oorzaak was de anti-joodse politiek van de Poolse regering (tweeëntachtigduizend emigranten).
De vijfde aliyah (1932 38) bestond aanvankelijk uit Oost-Europese joden, later voornamelijk uit Duitse joden (tweehonderdzeventienduizend emigranten).
De latere emigratie van joden naar Palestina verliep niet zozeer in golven en werd daarom niet meer met de term aliyah aangeduid.
