Een beweging onder de joden, die streeft naar een terugkeer van de joden naar Zion of Sion en de stichting in Palestina van een joodse gemeenschap.
Sion was de naam van Jeruzalem voordat de Israëlieten in Palestina woonden. Ook werd er wel de heuvel mee aangeduid waarop deze stad lag. Later bleef de naam Sion aan Jeruzalem gebonden. De term zionisme werd in 1890 voor het eerst gebruikt door N. Birnbaum in het tijdschrift Selbstemanzipation.
Het tijdens negentienhonderd jaar joodse ballingschap nooit gedoofde verlangen naar Zion en het mislukken van de emancipatie van de joden in de negentiende eeuw zijn de twee pijlers van de beweging. Na 1880 kwamen er georganiseerde pogingen om in Palestina joodse koloniën te stichten.
Theodor Herzl gaf in zijn brochure Der Judenstaat (1896) voor het eerst een heldere formulering van zionisme. Die brochure vond veel weerklank. In 1897 werd een internationaal zionistencongres in Basel gehouden. Als doel werd daar gesteld de stichting van een juridisch gewaarborgde eigen woonplaats van joden in Palestina. Toen Groot-Brittannië ruimte aanbood in de toenmalige kolonie Uganda werd dat voorstel serieus overwogen. Na Herzls dood (1904) concentreerde de beweging zich echter weer op Palestina. Binnen het zionisme kwam een stroming op die werkte aan de praktische verwezenlijking van het ideaal. Deze pioniers stichtten de eerste kibboets Degania (1909).
Het zionisme bleef de drijvende kracht achter de pogingen van joden een eigen staat in Palestina te realiseren. Dat ideaal werd in 1948 bereikt.
