Gepubliceerd op 29-06-2020

Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst

betekenis & definitie

Afgekort AIVD, Nederlandse overheidsdienst die belast is met de bestrijding van tegen de veiligheid van de Staat of de democratische rechtsorde gerichte activiteiten als spionage, sabotage of subversie. De AIVD werd in het leven geroepen bij de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van 29 mei 2002.

De AIVD is de rechtstreekse opvolger van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), de dienst die na de Tweede Wereldoorlog werd opgezet om de veiligheid van de Staat te bevorderen en bedreigingen daarvan te signaleren. Tijdens de Koude Oorlog werd het communisme als de belangrijkste vijand gezien. In de jaren ’70 had de BVD te maken met de opkomst van het terrorisme. Artikel 6 van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2002 bepaalt dat de dienst ‘in het belang van de nationale veiligheid’ tot taak heeft: het verrichten van onderzoek met betrekking tot organisaties en personen die door de doelen die zij nastreven, dan wel door hun activiteiten aanleiding geven tot het ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de democratische rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige belangen van de Staat. In het kader van de uitvoering van die taak kan de AIVD een beroep doen op andere diensten - en omgekeerd.Met de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging heeft de AIVD een werkrelatie, zoals de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) die destijds had met de Veiligheidsdienst van het Koninklijk Huis. Deze relatie is vooral van belang wanneer leden van het Koninklijk Huis landen bezoeken waar mogelijk enig risico voor de veiligheid van de betrokkenen te verwachten valt. Bij het bepalen van de mate van risico komt het goed uit dat de AIVD ook een taak heeft ten aanzien van het buitenland. Ook zet de dienst een belangrijk deel van zijn mensen en middelen in voor het verrichten van veiligheidsonderzoeken en antecedentenonderzoeken, die zich op verzoek van de minister-president kunnen uitstrekken tot aanstaande leden van het Koninklijk Huis. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2003, op verzoek van het ministerie van Algemene Zaken, ten aanzien van de toekomstige echtgenote van prins Johan Friso, Mabel Wisse Smit. Naar aanleiding van zijn optreden in deze zaak en in de kwestie rond prinses Margarita kwam de dienst onder vuur te liggen.