verwevenheid der agressieve → aandriften welke gericht zijn tegen een ander (→ sadisme) of tegen zichzelf (→ masochisme) en volgens de psychoanalytici steeds bij eenzelfde individu bestaan. Bij sommige mensen hangt het erotisch plezier af van de agressieve handelingen die men ondergaat of een ander oplegt.
Er bestaat ook een geestelijk sadomasochisme dat verschilt van de seksuele variant en zich manifesteert in de kwellingen die sommige mensen met een schuldgevoel zichzelf bezorgen (zij zijn tegelijk slachtoffer en beul) om hun behoefte aan straf, te bevredigen.
