Lexicon van de Psychologie

N. Sillamy (1965)

Gepubliceerd op 22-02-2023

LACH

betekenis & definitie

wezenlijk menselijk verschijnsel dat over het algemeen welbehagen en vrolijkheid uitdrukt. Het kan ook veroorzaakt worden door bepaalde fysieke prikkelingen (gekittel), door de vreugde zich superieur te voelen (Hobbes) of door het zien van een komische, absurde situatie (Schopenhauer); we lachen bijv. wanneer we een stijve meneer op straat achter zijn hoed aan zien rennen.

De lach heeft een agressief element en een louterende, bevrijdende functie: de Crowindianen uit Amerika straffen ernstige overtredingen van hun morele codes d.m.v. gelach. Ze zeggen niets tegen de schuldige, maar maken zijn overtreding belachelijk tijdens een avondbijeenkomst waarop iedereen hem uitlacht. Dankzij de lach kan de → agressiviteit zich vrijelijk uiten, zonder schadelijke consequenties. Lachen is ook verbonden met → angst: tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg een vrouw in een onderaardse schuilkelder waar een angstige menigte bijeen zat, een onbedaarlijke lachaanval. Ook lachen we uit angst wanneer we Charly Chaplin in zijn film Gold rush in een hut op en neer zien lopen, die voor de helft boven een afgrond hangt. Wij denken dat deze ieder ogenblik naar beneden stort, maar de acteur, zich niet bewust van het gevaar, herstelt steeds het evenwicht: de toeschouwer lacht om zijn eigen angst. In sommige situaties is de lach dus niet een uiting van vreugde maar een reactie tegen angst.