Stadhouderloze tijdperken, in de Noordnederlandse Republiek periodes waarin een gewest geen stadhouder koos. Met name in Holland wisten de → staatsgezinden gedurende langere tijd het kiezen van een stadhouder te verhinderen.
De bekendste stadhouderloze tijdperken waren:
Het Eerste stadhouderloze tijdperk (1650 1672), ontstaan toen na de dood van stadhouder Willem II de Staten van Holland, Zeeland, Utrecht, Overijssel en Gelderland besloten geen opvolger te benoemen. In 1672 werd onder druk van de penibele militaire situatie waarin de Republiek zich bevond Willem III tot stadhouder gekozen.
Het Tweede stadhouderloze tijdperk (1702 1747), dat begon na de dood van Willem III. Ook hieraan kwam onder invloed van militaire dreiging een einde: in 1747 deed Frankrijk een inval in Zeeland en werd Willem IV, die al stadhouder was van Groningen, Drenthe en Gelderland, ook tot stadhouder van Holland en de overige gewesten gekozen.
