Socialisme, een begrip dat wordt toegepast op alle bewegingen die streven naar sociale rechtvaardigheid, gepaard gaande met structurele hervormingen van de maatschappij.
De misstanden, die als gevolg van de industrialisatie in de 19e eeuw de maatschappij teisterden, vervreemdden velen van het kapitalistische stelsel, dat als oorzaak van de armoede en van de tegenstellingen tussen de mensen werd gezien. Men wilde daarom het persoonlijk eigendom van de produktiemiddelen (door de ondernemer) vervangen door een of andere vorm van gemeenschappelijk bezit. In de ontwikkeling van het socialisme zijn verschillende vormen te onderscheiden. Het utopistisch socialisme, dat vooral in Frankrijk aanhang vond, wilde met medewerking van goedwillende kapitaalverschaffers voorbeeldige gemeenschappen stichten; het was voornamelijk theoretisch. Het coöperatieve socialisme zag de oplossing van de maatschappelijke problemen in produktiecoöperaties in handen van de arbeiders, georganiseerd en gefinancierd door de staat. Het wetenschappelijk socialisme of marxisme meende dat het kapitalistische produktiesysteem aan zijn innerlijke tegenspraak te gronde zou gaan; de steeds scherper wordende klassenstrijd zou tot het socialisme leiden. Na de Eerste Wereldoorlog scheurde het socialisme in een revolutionaire linkervleugel (communisme) en een reformistische vleugel, die sociale hervormingen binnen de parlementaire democratie wilde realiseren. Doordat de reformistische vleugel geleidelijk zijn economische eisen liet vallen, verdwenen de principiële grenzen tussen socialistische en burgerlijke partijen grotendeels (→ Sociaal-Democratische Arbeiders Partij, → Belgische Socialistische Partij).
