Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Groot-Nederlandse Beweging

betekenis & definitie

Groot-Nederlandse Beweging, het streven naar bewustmaking en ontwikkeling van de taalkundige en culturele affiniteit van Nederland en Vlaanderen. De beweging ontstond aan het eind van de 18e eeuw bij een aantal Belgen, beïnvloed door de → Verlichting en de → Romantiek.

De Groot-Nederlandse Gedachte werd politiek tijdelijk verwezenlijkt in het Verenigd Koninkrijk (1814-1830). Na 1849 herleefde de beweging in de Nederlandse congressen die gehouden werden tussen Nederlandse en Vlaamse intellectuelen. De → Vlaamse Beweging en het in 1895 opgerichte → Algemeen Nederlands Verbond (anv) stimuleerden in Nederland en België de belangstelling voor de Groot-Nederlandse Beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog distantieerde het hoofdbestuur van het anv zich van het → Activisme. Van grote culturele betekenis was de groeiende belangstelling voor de Vlaamse letterkunde. Van wetenschappelijke betekenis was de Groot-Nederlandse geschiedopvatting van de Nederlandse historici P.C.A. Geyl en F.C. Gerretson. Het in 1931 opgerichte Verbond van Dietse Nationaalsolidaristen (→ Verdinaso) kreeg in Nederland nooit veel aanhang. Ook bewegingen als → Zwart Front en de → Nationaal-Socialistische Beweging hielden zich met de Groot-Nederlandse Beweging bezig. In het kader van de → Benelux en de → Europese Unie heeft haar culturele inhoud nieuwe kansen gekregen.

< >