De prijszetting of tarifering van energie gebeurt in eerste instantie op basis van een analyse van de kosten. Deze kosten kunnen op verschillende manieren worden opgesplitst.
Zo zal men, al naar gelang het geval, spreken van:a) kostensoorten: bijvoorbeeld personeelskosten, materiaalkosten, brandstofkosten, afschrijvingen, verzekeringskosten, financiële kosten, belastingen enzovoort;
b) kostenplaatsen: bijvoorbeeld kosten voor informatica, voertuigenpark en dergelijke;
c) kosten per activiteit: bijvoorbeeld productie, netbeheer, verkoop;
d) kosten per dienst: bijvoorbeeld technische dienst, commerciële dienst, personeelsdienst;
e) vaste kosten, die in ruime mate onafhankelijk zijn van de geleverde energie: men noemt ze ook afleveringskosten. Bijvoorbeeld de kosten voor meting, meteropname en facturering;
f) vermogenkosten of capaciteitskosten, die direct samenhangen met het geïnstalleerd vermogen, zoals kapitaallasten (afschrijvingen en intrestlasten van investeringen)., onderhoudskosten;
g) variabele kosten of operationele kosten, die direct samenhangen met de geleverde energie zoals de brandstofkosten, bepaalde exploitatiekosten.
Op basis van deze kostenanalyse zal men overgaan tot een kostentoerekening (of kostentoewijzing). aan de verschillende (factureerbare). diensten en/of klantencategorieën waarvoor een afzonderlijke toerekening zinvol is. Daarbij kan men gebruik maken van:
a) de gemiddelde kostenmethode, waarbij de toegerekende kosten gelijk zijn aan het product van het aantal afgenomen eenheden energie (bijvoorbeeld kWh of kW). en de betreffende gemiddelde kost per eenheid;
b) het aantal afgenomen eenheden energie en de betreffende marginale kosten.
Marginale kosten zijn de toename (afname). van de totale kosten in een bepaalde periode (bijvoorbeeld piekperiode, winterdagen, zomerdagen, daluren, enzovoort). als gevolg van een verhoging (verlaging). van de geleverde hoeveelheid in die periode. Daarbij kan men onderscheid maken tussen:
1). marginale kosten op korte termijn; de marginale kosten in het geval dat de capaciteit voor productie, transport en distributie niet wordt gewijzigd;
2). marginale kosten op lange termijn; de marginale kosten in het geval dat de capaciteit voor productie, transport en distributie aan de ontwikkeling van de vraag wordt aangepast.
Uiteindelijk leidt dit tot prijzen en tarieven die verschillende componenten kunnen hebben in functie van bovenvermelde kostenanalyse en kostentoerekening.
Zie ook: tarief.
