ziekte veroorzaakt door schimmels (mycofyta). M. worden door de lagere schimmelsoorten in het menselijk lichaam veroorzaakt.
Draadschimmels vormen een zwamvlok (mycelium). Ongeslachtelijke vermeerdering doordat gespecialiseerde draden (hyfen) sporen uitscheiden. Andere draden (vegetatieve hyfen) dienen voor de voedselopname. De verschillende gisten behoren meestal tot de knopschimmels. Straalschimmelziekten worden veroorzaakt door een mengvorm van straalschimmels met bacteriën. Schimmelziekten komen voornamelijk voor op de huid (demiatomycosen).
Daarnaast worden slijmvliezen en inwendige organen aangedaan (endomycosen). Mond, slokdarm, darm, vooral de dikke darm, luchtpijp, longen, penis en voorhuidplooi bij de man en de schede en de urinebuis bij de vrouw zijn voorkeursplaatsen. Algemene infecties via bloed- en lymfbanen. Vermeerdering van de schimmels in het bloed als bij een bloedvergiftiging komt voor. Vroeger speelden alleen de huidaandoeningen door schimmels en die in de mond van zuigelingen en in de schede van de vrouw een rol en dan alleen als de weerstand door ernstige ziekte, suikerziekte en plaatselijke factoren als een voortdurende huidvochtigheid of overmatige zweetafscheiding en vloeiing was verzwakt. Tegenwoordig komen de m. veel vaker voor en nemen nog steeds toe.De algemene weerstand van het lichaam tegen schimmels is verdwenen. Het overmatig gebruik van antibiotica, corticosteroïden en progestatieve stoffen (gestagenen), bijvoorbeeld in de anticonceptiepil, zijn hiervan de oorzaak. Daarbij komt dat na de Tweede Wereldoorlog nieuwe schimmels, die het vooral op de longen voorzien hebben, het hoofd hebben opgestoken. Het invoeren van bloed en vloeistoffen in de bloedbaan door blijvende katheters begunstigt de algemene infecties. Huidschimmels noemt men iedere schimmelinfectie van huid, haren en nagels. Inwendige schimmelinfecties worden verdeeld in aandoeningen van slijmvliezen en die van organen.
Ze ontstaan van buitenaf of inwendig. Schede-infecties komen meestal van buitenaf door de partner, door onhygiënische sponzen, waslapjes en handdoeken. Ze kunnen ook door een mycose van de endeldarm veroorzaakt worden Voor de behandeling is het aantonen van de schimmel nodig, dat microscopisch, door kweken of serologisch en in moeilijke gevallen ook door dierproeven kan gebeuren. Omdat men het verloren weerstandsvermogen nooit weer kan herstellen, ligt het zwaartepunt op de preventie, het zoveel mogelijk vermijden van onnodig gebruik van bovengenoemde geneesmiddelen en anticonceptiemiddelen. Plaatselijk worden de m. door schimmeldodende middelen bestreden: boraxglycerine, trifenylkleurstoffen worden na voorafgaand baden in een kaliumpermangaatoplossing met een penseel aangebracht. In de schede moet met schimmeldodende stoffen (nystatine, moronal, trichomycine) te werk gegaan worden. Ook de partner moet behandeld worden en de endeldarm moet onderzocht worden op infecties en eventueel behandeld.
Bij inwendige m. worden antibiotica met een breed spectrum gebruikt. Lange behandelingsperioden zijn nodig en vaak blijft resultaat uit. Bij maag-darminfecties is symbiosewijziging, een herstellen van de gezonde bacteriënflora, nodig om de uit colibacillen bestaande darmflora, de natuurlijke tegenstander van de schimmels, te vermeerderen en te versterken. Bij aandoeningen van bronchiën en longen kan men Schlenz-baden gebruiken, maar gedurende een lange periode, tot de infectie geheel verdwenen is. Slijmoplossende middelen ondersteunen de behandeling.
