(klysma): wordt uitgevoerd met behulp van een irrigator, waar het water door eigen zwaarte uitloopt, of met behulp van een klisteerspuit, waar het water uitgeperst wordt. Voor het zacht maken van de ontlasting, spoelen van de endeldarm, ledigen van de endeldarm, in het lichaam brengen van voedingsstoffen of geneesmiddelen.
Ook als ontspanning en losmaking van verkrampingen, bij gal- en nierkoliek, pijn aan blaas en baarmoeder.Het l. moet op lichaamstemperatuur zijn, tenzij men een koud, blijvend lavement wil toedienen van 15°, als behandeling van aambeien en om de darmen te stimuleren. Water met toevoegingen, zelden alleen water: aftreksel van kamille, afkooksel van heermoes of haverstro, fysiologische zoutoplossing, enz. Kleine, zgn. blijvende lavementen bestaan uit slechts enkele eetlepels. Ook bestaan ze vaak uit glycerine of plantaardige oliën. Voor ledigingslavementen is ½ tot 1 liter water nodig. Kleine lavementen van ⅛ liter water, meerdere malen per dag, hebben een gunstige invloed op de gelaatskleur.
In hardnekkige gevallen van verstopping maakt men gebruik van de hoge irrigator; het irrigatorvat wordt dan hoog gehangen, waardoor men een groot verval krijgt. Bij deze behandeling kan tot 3 liter water in het lichaam gebracht worden. Voedsel- of artsenijklysma’s worden in de vorm van kleine blijvende lavementen meerdere malen per dag, of als druppellavement gedurende langere tijd toegediend. Een tussengekoppelde druppelaar regelt de toevoer. Lavement of klysma kunnen het beste toegediend worden, terwijl de patiënt op de zij ligt met iets opgetrokken knieën. De lavementbuis, die door een gummislang aan het apparaat verbonden is, of direct aan de spuit vastzit, wordt iets ingevet en met zachte hand van achter onder naar voor en naar boven ingebracht. De kracht waarmee het lavement in het lichaam komt wordt bepaald door de druk op de spuit of de hoogte van het vat.
