I. vulgo (1);
1. in ’t alg., onder de menigte brengen, algemeen (tot gemeengoed) maken, tot allen uitstrekken, allerwege verspreiden, vehicula vulgata usu, Curt., rem non vulgat, Liv., cum consulatum vulgari viderent, Liv., munus vulgatum ab civibus esse in socios, Liv., vulgari cum infimis summum imperium, Liv., quae navis in flumine publico tam vulgata omnibus, Cic. (met toespelling op de betekenis 1 op het einde); mediaal vulgari cum privatis, zich met elke privaat persoon inlaten, Liv. | (een ziekte) verbreiden, ministeria in vicem ac contagia ipsa vulgabant morbos, Liv., vulgati contactu in homines morbi, Liv.; ook van morele gebreken, quae (commissa) vulgata in omnem exercitum, als het hele leger daardoor aangestoken was, Liv., v. commercium vitiorum in exteras gentes, Curt., en refl., cum licentia in omnes se repente vulgasset, Liv. | (een geschrift) openbaar maken, publiceren, librum, Quint., eos libros nomine auctoris, Suet. | in obscene zin: (aan iedereen) prijsgeven, corpus, Liv., corpus pretio, Aur. Vict.
2. in ’t bijz., algemeen bekend maken, rondbabbelen, in het pass. ook = algemeen bekend worden en dgl., obductum verbis dolorem, Verg., acta, Curt., quae vulgata sermonibus erant, Liv., vulgatur rumor, vulgavit temere fabula, vulgaverat fama m. acc. c. inf., Liv., Cic., en zo vulgatum (est) per omnes ordines Quinctium esse, Liv.
II. vulgō (volgō), adv. bij -, voor -, door ieder, bij voor het publiek, bij -, voor de hele wereld, algemeen, allerwege, in het gewone leven, gewoonlijk, victum v. quaerere, Ter., eins modi tempus erat, ut homines v. impune occiderentur, Cic., quas (litteras) v. ad te mitto, Cic., v. totis castris testamenta obsignabantur, Caes., ad praedium v. (in massa) vocati, Cic., verum illud verbum quod v. dici solet, Ter.
