(artes liberales, ingenuae of borae) noemde men bij de Romeinen de kennis en bekwaamheid, waarop de vrije burger zich kon toeleggen zonder aan zijn waardigheid te kort te doen, terwijl de onvrije kunsten, de artes illiberales, aan slaven overgelaten werden. Varro noemde in zijn encyclopaedie (disciplinarum libri IX) negen vakken: grammatica, dialectica, rhetorica (die te zamen het trivium vormden), geometria, arithmetica, astrologia, musica (die te zamen het quadrivium vormden), medicina en architectura.
Hiervan liet men gaandeweg de medicina en de architectura weg. Het quadrivium werd alleen in de hogere inrichtingen van onderwijs onderwezen. In de Middeleeuwen bleef deze onderscheiding bestaan; de titel magister artium liberalium was de hoogste titel bij de filosofische faculteit.
