(van Gr. enkykliospaidcia, samenhangende kennis), woordenboek van alle wetensch. en kunsten of van alle takken van één wetenschap. De idee van een E. bestond al in Oudheid (Speusippos, Varro, Quintilianus, Plinius), werd in China (3e eeuw n.C.?) verwezenlijkt in een ontzaglijk naslagwerk van 12.000 delen en herhaald in 1726 in een ander reuzenwerk van 10.000 boeken.
In de Middeleeuwen waren er E.-en van Isidorus van Sevilla, Pierre d’Ailly e.a., echter eerst Bacon v. Verulam (Organon Scientiarum) en Pierre Bayle (Dict. histor. et critique) gaven de E. een nieuwe richting. Van geweldige invloed was de beweging die in Frankrijk het aanzijn gaf aan de Encyclopédie* van Diderot en d’Alembert. Terwijl nadien Duitsland met diverseE.-en (in recente tijd Brockhaus, Meyer, Herder e.a.) zich bij voorkeur hield aan zuiver naslagwerk, zgn. Lexicon, streeft men in Engeland meer naar samenvattende monografische E.-en, elders weer (Frankrijk, Italië, Nederland) bij voorkeur naar een combinatie van beide.
