behoren tot de herhaaldelijk en goed geconstateerde fenomenen der parapsychologie*. Men onderscheidt in den regel twee soorten:
a. die aan een bepaald persoon,
b. die aan een bepaalde plaats gebonden zijn.
De eerste zijn bekend als Poltergeist-Erscheinungen, welke Duitse term in de parapsychologie internationale geldigheid heeft verkregen. Zij doen zich voor in de nabijheid van in de puberteitsjaren verkerende personen en bestaan in onverklaarbare geluiden en bewegingen van voorwerpen, zonder zichtbare aanraking. Deze laatste worden vaak met grote kracht en snelheid voortbewogen. De fenomenen dragen een intellectueel karakter, maar op een zeer laag niveau; vaak zijn zij duidelijk plagerig van aard. De waarschijnlijkste opvatting is deze, dat zij worden veroorzaakt door ongeregelde, onbeheerste telekinese, uitgaande van een medium, dat zichzelf daarvan niet bewust is. Een der bekendste psychical researchers van de oudere school heeft getracht de spookverschijnselen te verklaren als een collectieve, telepathisch overgebrachte hallucinatie. Daartegenover is het merendeel der parapsychologen thans van mening, dat een zekere objectiviteit aan de verschijning moet worden toegekend.
