gevoerd 1853-1856 tussen Rusland enerzijds en Turkije, Frankrijk, Engeland, Sardinië anderzijds. Aanleiding was een geschil over de bewaking van de heilige plaatsen te Jeruzalem.
In werkelijkheid wilde Rusland een overheersende positie in de Balkan. Kwam daarbij in conflict met Turkije, dat gesteund werd door Engeland en Frankrijk. De oorlog werd vnl. in de Krim gevoerd; doel was de verovering van Sebastopol. Deze Vesting werd hardnekkig verdedigd door Todleben; Engelsen en Fransen sloegen Russische pogingen tot ontzet af in de bloedige slagen van de Alma, Balaklava en Inkerman. De oorlog had tot gevolg een tijdelijke hegemonie in Europa van Frankrijk, vijandschap tussen Rusland en Oostenrijk en de hechte vriendschap tussen Rusland en Pruisen. De oorlog eindigde met de vrede van Parijs (1856).
