instrument, dat de richting van het Noorden aangeeft en daarmede elke gevraagde richting leert kennen. In zijn eenvoudigste vorm, geschikt voor gebruik aan land, bestaat het uit een magneetnaald, die horizontaal op de fijne punt van een stift geplaatst, zich naar het magnetisch Noorden richt, van uiterst belang is het kompas voor de scheepvaart.
Ook voor de luchtreis is het kompas onontbeerlijk. Het gebruik aan boord brengt mede een kompasroos te bezigen, waarop de kompasstreken zijn afgebeeld, zomede een randverdeling in graden. Om de roos te beschermen, in de eerste plaats tegen windinvloeden, is hij besloten in een met glas bedekte kompasketel, die nagenoeg horizontaal blijft ondanks de beweeglijkheid van het schip, doordat hij in een cardanusring* is opgehangen.Gyrokompassen (z Gyroscoop), waaraan een inrichting tot automatisch sturen verbonden kan worden, zomede een instrument, dat de gestuurde koers registreert, geven ware richtingen, onafhankelijk van aard- of scheepsmagnetisme, maar hun mechanisme geraakt soms in het ongerede.
Het Nederl. Schepenbesluit schrijft voor, dat naast gyrokompassen één magnetisch kompas gehandhaafd moet blijven. Op passagiersschepen van 5000 ton bruto en hoger moet een radio-kompas aanwezig zijn.
