Hoogwater is een hoge stand van het water in de rivieren of van de zee. Hoogwater kan leiden tot overstromingen.
Het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (RIZA) in Lelystad volgt de waterstanden nauwlettend. Dit doen zij op basis van meteorologische gegevens van het KNMI. Deze gegevens zijn bijvoorbeeld de verwachte hoeveelheid en intensiteit van de neerslag in de stroomgebieden van de rivieren. Bij (kritische) hoogwatersituaties maakt het RIZA speciale hoogwaterberichten.
Ook storm kan leiden tot hoge waterstanden, maar dan langs de kust. Een stormvloed is een sterke verhoging van de zeespiegel langs de kust door de wind. Het KNMI maakt verwachtingen van de waterstanden en stormvloedwaarschuwingen op basis van het astronomisch getij (eb en vloed) en de verwachte golfhoogtes onder invloed van de wind.
Het broeikaseffect leidt in deze eeuw onder andere tot meer en zwaardere neerslag en een zeespiegelstijging. Voor de waterhuishouding in ons land heeft dat grote gevolgen.
