Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Schrift

betekenis & definitie

1° De voorstelling van de taal door teekens. Men onderscheidt → beeldschrift enklankschrift, en verdeelt dit laatste weer in lettergreepschrift en letterschrift.

Beeldschrift of figuratief of ideeënschrift is het oudst; hierbij werden oorspronkelijk alleen de dingen en begrippen, niet de woorden of klanken door afbeeldingen voorgesteld. Hieruit ontwikkelde zich het klankschrift of letterschrift, waarbij de klanken, of liever: de phonemen, door teekens (letters) worden voorgesteld.

Deze ontwikkeling is begrijpelijk. Waar aan een teeken aanvankelijk een begrip en later de klank of klankgroep beantwoordde, die in die taal voor dat begrip gold, werd ook ten slotte dat zelfde teeken (gelijk in rebussen) gebruikt voor dezelfde klank of klankgroep in andere woorden.

Een overgangsvorm naar het letterschrift was het lettergreepschrift, waarbij men voor elke lettergreep een teeken heeft (bijv. Cypersch en Japansch).

Het volmaaktste soort letterschrift is het → phonetisch schrift. Het is nog niet gelukt alle schriften te ontcijferen, waarsch.gaan alle schriften op één schrift terug.

Onder het beeldschrift kennen wij → hiëroglyphen en → spijkerschrift.Ons letterschrift is van Semietischen oorsprong; de Phoeniciërs brachten het naar Europa, waar de Grieken en Rom. het aannamen. Dit werd, langs Karolingisch (de Humanisten meenden wel terug te gaan tot het Romeinsche, maar feitelijk was de Karolingische minuskel van tallooze handschriften hun voorbeeld) en → Humanistisch schrift, het uitgangspunt voor ons tegenw. Latijnsche schrift. De hoekige vormen, het zgn. Gotisch schrift (ofschoon het met de Goten niets te maken heeft, zie → Gotische cursief) leven voort in het tegenw. → Duitsch schrift of → fractuurschrift. Zie hierover uitvoerig het art. → Alphabet.

Voor de vsch. soorten van schrift, zie behalve het reeds aangehaalde, nog → Insulair schrift; Longobardisch schrift; Merovingers (sub Merovingisch schrift); Karolingische schrifthervorming, enz. In ons letterschrift onderscheidt men verder → majuskel, → minuskel, → unciaal, → cursief, vet, kleinvet, kapitaal, klein-kapitaal, gespatieerd. Verder zie men → Geheimschrift; Stenographie; Schrijfkunst; Cryptographie; Graphologie; Palaeographie.

Lit.: K. Faulmann, Das Buch der Schrift (1880); Kurt Sethe, Der Ursprung des Alphabets (1926); J. Taylor, History of the alphabet (I — II 1899); K. Brandi, Unsere Schrift (1911); H. Jensen, Geschichte der Schrift (1925).

Weijnen.

2° Heilige Schrift, zie → Bijbel; Exegese; Inerrantie; Inspiratie; Integriteit.