is een term, welke in tweevoudigen zin wordt gebruikt. Vooreerst ter aanduiding van de individualistische opvatting, dat de staat niets anders tot doel heeft dan de bescherming van privaatrechten; gelijk recht voor allen op persoonlijke vrijheid vormt dan van deze rechten het middelpunt.
Kant en andere Aufklärung-philosophen met hun idee van een ➝ natuurstaat, de ➝ physiocraten en de ➝ klassieke school van Adam Smith, het Darwinisme kwamen ieder van uit eigen standpunt tot deze opvatting; ook de school van Angers (➝ Sociologie) naderde bedenkelijk dicht tot deze opvatting. Vervolgens wordt deze term gebruikt ter aanduiding van de opvatting, dat de staat en zijn organen geenszins onbeperkte macht bezitten over hun onderdanen, het gezin, de Kerk, maar voor den omvang en de uitoefening van hun bevoegdheden zelf ook aan het recht zijn gebonden.
Voor dezen r. werd opgekomen tegen het einde der M. E., toen de zgn. politiestaat practijk werd, en vooral thans wordt voor dezen r. het pleit opgenomen tegen de staatstotalitaire opvattingen van communisme, fascisme, nationaal-socialisme, welke daartegenover als machtsstaat bestempeld worden.
Koenraadt.
