Feitelijk dagboek; in de boekhouding het boek, waarin de, in de dagboeken voorkomende, posten samengevat worden opgenomen met vermelding der grootboekrekening, ter overname in het rekeningsysteem in het grootboek. Bij een tabellarische inrichting van de dagboeken vervalt de functie van het j. en kunnen de posten rechtstreeks vanuit de kolommen dier boeken worden overgenomen in het grootboek.
In de zgn. journaalgrootboekmethode zijn grootboek en journaal tot één vereenigd, door in het journaal in tabellenvorm, achter de j.-kolommen de rekeningen van het grootboek op te nemen. In de journaalproefbalans worden de journaalposten opgenomen in dagboekkolommen, terwijl de grootboekrekeningen elk voor zich voorkomen op de horizontale regels.C. Janssens.
