(Fr. foire d’échantillons of foire commerciale; Duitsch: Mustennesse; Eng.: industries fair), een moderne instelling ten behoeve van producenten (fabrikanten) en den handel (grossier en winkelier) met het doel bestaande relaties te bevestigen en nieuwe relaties aan te knoopen. Het ontstaan van de meeste j. dateert van den Wereldoorlog of van de na-oorlogsjaren.
Van voor den oorlog dateeren slechts enkele, nl. de j. te Parijs (1903), de Boedapester Messe (1906) en de Leipziger Messe. Van alle j. heeft alleen de Leipziger Messe zich uit de vroegere → jaarmarkten ontwikkeld.
Tot op heden heeft deze Messe haar karakter van goederenmarkt voor sommige artikelen, als huiden, leer, bont en textielgoederen, behouden.Al heeft stellig de Wereldoorlog de oprichting van j. vervroegd en de talrijkheid der j. vergroot, zoo schijnt toch het vermoeden gewettigd, dat de ontwikkeling van de toestanden in de industrie in Europa ook zonder den Wereldoorlog een modem jaarbeurswezen in het leven zou hebben geroepen. Deze ontwikkeling heeft de behoefte doen gevoelen aan een zakeninstituut, waar den producent een geschikte gelegenheid wordt geboden om nieuwe connecties aan te knoopen en waar de handel zich op de hoogte kan stellen van de nieuwste producten op industriegebied en vergelijkingen kan maken tusschen gelijksoortige artikelen van verschillende fabrikanten. Hierdoor wordt het mogelijk, dat een maximum van zaken tot stand komt in een minimum van tijd en met een minimum van kosten. Dat industrie en handel het nut van de j. inzien, blijkt wel hieruit, dat ondanks de aanhoudende economische crisis het aantal deelnemers aan en bezoekers van de (goed georganiseerde) j. gestadig toeneemt. De Foire de Lyon, gesticht door Herriot in 1916, heeft, wat de organisatie betreft, als voorbeeld gediend voor vele andere jaarbeurzen.
De meeste j. hebben thans een internationaal karakter in dien zin, dat ook buitenlandsche deelneming is opengesteld. Sommige j. houden tweemaal per jaar beurs, bijv. Leipzig, Keulen en Utrecht, andere, bijv. Lyon, Brussel en Bandoeng, slechts eens per jaar. De j. duren gewoonlijk van 8 tot 14 dagen.
Naast j., waar allerlei industrieën vertegenwoordigd zijn, hebben zich j. ontwikkeld voor bepaalde takken, bijv. de Schoenen Lederbeurs te Londen en de WestDuitsche Meubelbeurs te Keulen. Sommige dragen ten deele het karakter van een tentoonstelling, bijv. die te Koningsbergen, terwijl verschillende j. tegenwoordig ook het gebied van den landbouw bestrijken, bijv. die te Lausanne.
De eerste j. te Utrecht werd in 1917 gehouden op initiatief van de in 1916 opgerichte „Vereeniging tot het houden van jaarbeurzen in Nederland”. Tot 1921 droeg ze een nationaal karakter. Vanaf 1922 wordt tweemaal per jaar beurs gehouden. Sedert 1920 worden te Bandoeng op Java de Ned.-Ind. jaarbeurzen met toenemend succes gehouden. Witsenboer. De j. te Brussel kwam voor de eerste maal tot stand in 1920, en heeft sedert dien ononderbroken plaats gehad van den len tot den 3en Woensdag van April, behalve in 1935: het jaar der Internationale Wereldtentoonstelling te Brussel.
