Dagestan - Autonome Sowjetrepubliek in Kaukasië; opp. 54 200 km2, 788 000 inw. Ze omvat Boven- en Beneden-Daghestan.
Boven-Dagestan is het O. deel van den Kaukasus, die hier nog 150 km breed is, maar niet meer zoo sterk geplooid als in het W. In het Z. overheerschen de bergvormen; het N. is een rompvlakte, later opgeheven dan het Z. en met jonger reliëf. Het is een zeer droog gebied met steppenkarakter: een grauw landschap met veel naakte rotsen en kale heuvels. Ook in het bergland van het Z. dragen alleen de hellingen hier en daar wat weiden en berkenstruiken. Zonder de dalen zou Boven-D. het armste gebied zijn van den Kaukasus. Beneden in het dal stroomt de rivier, op de helling aan de zonzijde liggen de korenakkers, de tuinen en wijngaarden en erboven de geïrrigeerde weiden, aan de schaduwzijden eiken-, berken- en dennenbosschen. De dorpen liggen op vooruitspringende deelen van het gebergte, die goed verdedigd kunnen worden.
Hier wonen de Leshgiërs. De afzonderlijke dalen zijn sterk geïsoleerd, ze hebben eigen taal en zeden. Ze waren steeds een wijkplaats voor verschillende volken: iedere volkenstroom liet er een deel achter, Skythen, Mongolen, Joden, Perzen, Turken en de oude Kaukasische volken. Door schaarschheid van middelen v. bestaan en groote dichtheid van bevolking (24) is het leven in het bergland hard. Huisindustrie is achteruitgegaan door de groot-industrie, zoodat de exodus in den winter groot is. Men gaat naar de vlakte van de Koera of naar de kustvlakte van de Kaspische Zee.
Beneden-Dagestan gaat naar het N. tot aan de Koema. Ten N. van de Terek-delta ligt de Nogai-steppe, een droog gebied met zeer heete zomers en zeer koude winters. Hier leven ong. 100 000 veeteeltnomaden, in hoofdzaak Nogaiers, en langs de rivieren ook Russen. De delta van de Terek is een moerassig onbewoond gebied; de Russen gaan niet verder dan Kisljar. Ten Z. van de Terek is het land beter bewoond.
Het klimaat is er zachter en vochtiger. Op de voorbergen en de puinkegels leven de Koemuken, Tataren en Taten. Het zijn handwerkers, landbouwers en handelaars. Hier ligt de hoofdstad Petrowsk (MakhachKala) en verder Derbent en Temirchanchoera. Hierlangs gaat ook de spoorweg, die Rusland met Transkaukasië verbindt.
Lit.: Blanchard, Geogr. univ. Asie occidentale; Aus den Dagestanischen Hochalpen (Peterm. Mitt., 1887); Radde en Koenig, Der Nordfuss der Dagestan (idem, 1895); Dirr, Die Verbreitung der Hausgewerbe im Daghestan (idem, 1910). fr. Stanislaus
