Condensator - In de electriciteitsleer verstaat men onder c. een toestel, bestaande uit twee geleiders, gescheiden door een isoleerende stof. Het doel van den c. is een groote hoeveelheid electriciteit te verzamelen op één dier geleiders, de collectorplaat, zonder dat de spanning te hoog wordt.
Dit vermogen noemt men de capaciteit van den condensator. Om dit te bereiken wordt de andere geleider, de condensatorplaat, met de aarde verbonden.
De oudste vorm van den condensator is de Leidsche flesch, een glazen flesch, aan beide zijden gedeeltelijk met tin bekleed. De naam Leidsche flesch is te danken aan de toevallige ontdekking van de werking van zulk een instrument door Cunaeus te Leiden in 1745. Andere vormen: de plaatcondensator of vlakke condensator, bestaande uit twee vlakke metalen platen, gescheiden door een isoleerende stof als mica, glas, paraffinepapier. Bij den bolcondensator zijn de collector- en condensatorplaat concentrische bollen. Bij den variabelen (lucht) condensator bestaan zij uit een groot aantal platen, die minder of meer tusschen elkaar kunnen worden geschoven, waardoor de capaciteit veranderd kan worden. Tot het verkrijgen van zeer groote capaciteiten moet het oppervlak der platen zeer groot worden genomen, hun onderlinge afstand zeer klein, terwijl ook de aard der isoleerende stof een rol speelt. ➝ Blokcondensator.
In de elektrotechniek vindt de condensator zeer vele toepassingen, o.a. in de radiotechniek.
Florin.
Condensatoren voor zenders berusten op het principe van iederen condensator, nl. twee geleidende lagen, gescheiden door een isoleerende laag. Indien de spanningen hoog worden, worden deze over de c. verdeeld door meerdere eenheden in serie te plaatsen. Gewoonlijk worden ze in eenheden gebouwd, welke in metalen bakken worden afgeleverd. De geleidende lagen zijn veelal tin of koperfoelie, als isoleerende laag doet dienst glas, micapapier of een gas onder hoogen druk. De kwaliteit van den condensator wordt behalve door zijn weerstand tegen doorslag bepaald door de mate van de diëlectrische verliezen.
Dubois.
Bedrijfscapaciteit.
Bij de berekening van de capaciteit van een condensator moet men niet alleen rekening houden met de capaciteit van het eene bekleedsel t.o.v. het andere: deze theoretische capaciteit wordt vermeerderd door de capaciteiten van de twee bekleedsels t.o.v. den grond (of de massa van het toestel). In sommige apparaten, zooals hoogspanningschakelaars, zijn deze capaciteiten t.o.v. de massa van overwegend belang, zoodat de bedrijfs(of praktische) capaciteit van zulke toestellen de theoretische capaciteit verre overtreft.
Gillon.