Codex - oorspronkelijk de naam voor wastafeltjes; later voor de daarop of op ander materiaal (perkament, papier e.d.) geschreven oorkonden. Zoo ontstonden de volgende beteekenissen voor c.:
1° Registratieboek omtrent inkomsten en uitgaven bij de Romeinen.
2° Verzameling van wetten. Deze verzamelingen zijn in het Oude Rome ontstaan deels in opdracht van de overheid, deels ingevolge particulier initiatief (→Codex Gregorianus; C. Hermogenianus; C. Theodosianus; Codificatie van Justinianus). Het doel dezer verzamelingen was zeer verschillend: eenvormigheid van recht, overzichtelijkheid, soms gold als bijdoel het bereiken, resp. het verzekeren van rijkspolitieke eenheid. Hermesdorf.
3° Bijbelhandschriften. → Codex Alexandrinus, en vlg.