Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

AVONDMIS

betekenis & definitie

Het eerste H. Misoffer werd op de avond vóór Christus’ Lijden waarschijnlijk gevierd in het raam van het rituele Paasmaal.

Omdat dit Paasritueel aan één bepaalde dag van het jaar gebonden was, moesten de apostelen de viering van de Eucharistie losmaken van deze ritus. Zij werd daarom waarschijnlijk in verband met of ook in het kader van een rituele maaltijd (agape) gehouden en zal dan als zodanig aanvankelijk vooral in de avond hebben plaats gehad.

Vanwege misbruiken (vgl. 1 Kor. 11 : 18 vv.) zal zij van de maaltijd zijn losgemaakt. Zo vinden wij haar in de 2de eeuw verbonden met de verchristelijkte synagogedienst (reeds bij Justinus ca. 150) en ter gedachtenis aan de verrijzenis in de morgen gevierd.

Op vastendagen treffen we echter een viering in de middag of avond aan, welke tot in de Middeleeuwen gehandhaafd bleef. Pius V verbood echter in 1566 alle Eucharistieviering in de middag of avond.

Toch werd het gebruik hier en daar nog gehandhaafd. In de laatste 40 jaar, vooral in Wereldoorlog II, werd herhaaldelijk verlof gegeven om een avondmis te houden.

Door de constitutie „Christus Dominus” van 16 Januari 1953 werd door Pius XII aan alle bisschoppen de faculteit gegeven om een avondmis toe te staan op Zon- en feestdagen, op de zgn. afgeschafte feestdagen, op de eerste Vrijdagen, bij bijzondere gelegenheden en bovendien op een willekeurige dag door de week. Men mag dan om vier uur met de H.

Mis aanvangen.

Deze maatregel werd genomen, omdat zeer vele personen tegenwoordig onmogelijk ’s morgens de H.

Mis kunnen bijwonen. L.

B

< >