Jodendom van A tot Z

Prof.dr. Pieter W. van der Horst (2006)

Gepubliceerd op 14-02-2024

Gebed

betekenis & definitie

door de mens tot God gesproken woorden. Gebed speelde en speelt een grote rol in het jodendom.

Terwijl in bijbelse tijd tekstueel vastgelegde gebeden waarschijnlijk meestal tot de tempeldienst beperkt zullen zijn gebleven en individuen slechts bij bepaalde gelegenheden spontaan geformuleerde gebeden uitspraken, zien we in de nabijbelse tijd het verschijnsel opkomen van vaste gebeden buiten de tempeldienst, met name in het kader van de opkomst van de synagoge in de Hellenistisch-Romeinse tijd (N.B.: de vroegste ons bekende aanduiding voor een synagoge is het Griekse proseuchê = [huis van] gebed).De uit de latere rabbijnse literatuur bekende gebeden waarvan de teksten voor nauw omschreven tijden en gelegenheden voorgeschreven waren, hadden in sommige opzichten voorlopers in het prerabbijnse jodendom, zoals de vondsten van de Dode Zee-rollen duidelijk hebben gemaakt. In de rabbijnse discussies over het gebed (bijv. in het Talmoedtraktaat Berachot) speelt het element van de concentratie, de oprechte intentie en gerichtheid van het hart (kawwana) tijdens het bidden een zeer belangrijke rol. Zie verder onder Gebedsgebruiken.

< >