Seleucidische (Grieks-Syrische) vorst die regeerde over het oostelijk deel van het voormalige rijk van Alexander de Grote van 175-164 v. C.
In de joodse traditie geldt hij als een aartsvijand van het jodendom, als een soort tweede Haman, omdat hij zou hebben geprobeerd de joodse godsdienst en leefwijze uit te roeien (zie Daniël 11 en 1 Makk. 1). Hij greep in, o.a., in de cultus in de tempel te Jeruzalem en wilde die veranderen in een cultus voor Zeus Olympios en tevens Jeruzalem de status van Griekse polis geven (met een Grieks gymnasium e.d.). De reden waarom hij dit deed is niet duidelijk omdat hij bepaald geen heerser zonder tolerantie voor andere religies was. Wel lijkt zeker dat een deel van zijn optreden te verklaren is uit het feit dat een groep sterk gehelleniseerde priesters in Jeruzalem Antiochus’ hulp inriep bij het doorvoeren van hun (meer gematigde) helleniseringsprogramma tegen het verzet van vele vromen in. Antiochus’ maatregelen waren in 167 v. C. de aanleiding tot het uitbreken van de Makkabese oorlogen (Makkabeeën).
