Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Sacraliseren

betekenis & definitie

Sacraliseren is mensen of dingen heilig of sacraal maken. Sacraliseren komt vaak neer op macht concentratie en die macht onaantastbaar proberen te maken.

Sacraliseren is collectieve plichten opleggen en gewoonten afdwingen waarover in het dagelijkse leven niet valt te onderhandelen. Wat voor iemand een heilige gegevenheid is, hoeft dat voor anderen niet zijn. Daarom vraagt sacralisering soms om wettelijke eisen ter voorkoming en bestraffing van verstoringen van sacraliteit. Als voorbeeld mensenrechten. Sacralisering van onze weerbarstige morele overtuigingen leidde in 1945 er toe dat die rechten universeel en pseudo-heilig werden verklaard.

Sacraliseren is ook apart zetten, boven iedere twijfel verheffen, niet voor discussie vatbaar of onbespreekbaar maken. Collectieve sacralisering leidt dan tot een status aparte zoals bijvoorbeeld het exceptionalisme van het Amerikaanse volk. Op kleinere schaal leidt sacralisering tot een uitverkoren levensbeschouwing en eventueel tot fundamentalistisch groepsdenken.

Sacraliseren op microniveau is een persoon of een ding heilig maken. Vroeger concentreerde zich heiligheid en macht in keizer of paus. Meer hedendaags zijn seculiere vormen van sacralisering van individu of object. Denk aan de ‘dikke’ of ‘echte’ sacraliteit exclusief toegekend aan Kim Jong-un van Noord-Korea. Een voorbeeld van ‘dunne’ of ‘zwakke’ sacralisering vond in 2010 plaats rond de kastanjeboom achter het Anne Frank Huis. In beide voorbeelden is sprake van tijdelijke heiligheid via concentratie van macht en moralisering van eigen belang.