Een placebo is de werking van een helende suggestie. Een placebo binnen de gezondheidszorg komt vaak overeen met een zogenoemde namaak pil of nepdrankje. Een placebo meer in het algemeen is de heilzame of behagende werking die uitgaat van positieve suggesties.
Een placebo (Latijn voor: ik zal behagen) werkt omdat de betrokkene erin gelooft. Uit onderzoek met namaakpillen blijkt een blauwe pil beter te werken dan een gele. Ook het voorschrift van precies drie druppels viermaal daags zijn aangetoond heilzamer dan dezelfde stof in een pil die de patiënt alleen zo nog hoeft in te nemen. Het geloof of de illusie volgt de weg tot geneeskrachtig namaak product.
Het effect van placebo's hangt af van conditionering, herhaling en orde scheppende regelmaat (viermaal daags). De zintuiglijke context (kleur, geur, smaak) in combinatie met iets van theater versterken het effect. Men gelooft samen met de gesprekspartner dat de handeling plus gebaar iets positiefs teweeg brengt. En onder een gesprekspartner valt de dokter, handoplegger, ziekentrooster, gebedsgenezer of biechtvader.
Behalve een namaak pil of nepdrankje kan ook het ritueel en het symboolgebaar een placebo-effect hebben. Zoals de moeder enigszins ernstig op de plek waar het kind zich gestoten heeft een kusje geeft. Het placebo-effect van een liefdevolle kus op de pijnlijke plek is zo oud als de mensheid.
De toepassing van placebo's door artsen en het gebruik ervan door patiënten kent een lange traditie. Van onderschat belang lijkt de betekenis van het placebo-effect buiten de medische praktijk zoals in de kerk, op het werk en aan tafel. Rituele praktijken zorgen voor behaaglijke suggesties en aanvullende positieve effecten.
