Migreren is vertrekken naar een ander land in de hoop op een beter leven voor zichzelf, meereizende familie of achterblijvers. Beter in de zin van wonen, inkomen, zorg, onderwijs etc. in vergelijking met de levensstandaard in het land van herkomst. Desgewenst keert een migrant naar het herkomstland terug.
Waar houdt de beslissingsvrijheid om te migreren op en begint afgedwongen migratie? Denk aan migreren onder druk van de familie van een aidspatiënt op zoek naar levensreddende medicatie. Aan klimaatvluchtelingen, het verlangen van gezinshereniging, de behoefte aan beter hoger onderwijs etc.
Aan EU-binnen- of EU-buitengrenzen hebben arbeidsmigranten geen automatisch recht op EU-toelating. Een valide wereldpaspoort bestaat niet. Passeren migranten de territoriale grens illegaal of staan zij eenmaal op EU-grondgebied dan ontstaat ter plekke het UNHCR-recht asiel te vragen. Daarmee eigenen arbeidsmigranten de procedure van de UNHCR-asielaanvraag zich toe. De procedure vooral bedoeld voor de oorspronkelijke politieke vluchtelingen, de ‘echte’ vluchteling wiens naakte bestaan in het land van herkomst fysiek op het spel stond. Een ondergedoken politicus, een gemartelde strijder voor vrouwenrechten etc.
Migreren is de vrijheid om te gaan waarheen je wilt. Van A naar B en omgekeerd. De positieve vrijheid (= freedom of) van de migrant staat tegenover de negatieve vrijheid (= freedom from) van soevereine staten van migranten verschoond te blijven. Dit verschoningsrecht moet echter in balans staan met collectieve morele plichten (internationale afspraken, barmhartigheid, solidariteit etc.). Daarmee ontstaan perverse prikkels op het narratief van asielmigranten. Op wat zij bij binnenkomst vertellen over het waarom van hun vlucht uit het land van herkomst. Met de rug tegen de muur kunnen asielzoekers weinig kanten uit. Het politieke debat zou zich meer kunnen richten op de binnenkomst van grote groepen arbeidsmigranten dan op de kleine groep asielzoekers.
